Ocena wybranych cech biometrycznych i fizycznych oraz plonowania żyta górskiego (Secale montanum Guss.)

Przeprowadzono badania roślin i ziarna żyta górskiego (Secale montanum) pod kątem oceny wybranych cech biometrycznych i fizycznych, a także plonowania tego gatunku żyta. Wyjściowy materiał badawczy pochodził z Turcji i został rozmnożony przez autorów, a następnie określono wysokość roślin, liczbę pędów plonujących z jednej rośliny, długość kłosa, liczbę ziarn z jednego kłosa, masę jednego ziarniaka, długość i grubość ziarna, plon z jednej rośliny oraz odporność pojedynczych ziarniaków na obciążenia statyczne, wyrażone trzema podstawowymi parametrami mechanicznymi. Stwierdzono, że rośliny żyta Secale montanum charakteryzują się bardzo dużą krzewistością, a długość kłosa i liczba w nim ziarniaków jest wyższa niż u żyta uprawnego. Średni plon ziarna z jednej rośliny przekracza 39 gramów, a masa jednego ziarniaka sięga 56 miligramów, przy odpowiednio wysokich wartościach długości i grubości ziarna. Wartości parametrów mechanicznych, charakteryzujących odporność pojedynczych ziarniaków na obciążenia statyczne są wyższe niż dla żyta uprawnego (Secale cereale).

A study was conducted on the plants and grain of mountain rye (Secale montanum) in the aspect of estimation of selected biometric and physical properties as well as yielding of that rye species. The initial experimental material originated from Turkey and was multiplied by the authors, after which determinations were made of the height of plants, number of yielding stems per plant, ear length, number of kernels from a single ear, weight of a single kernel, kernel length and thickness, yield from a single plant, and the resistance of individual kernels to static loads, expressed by three basic mechanical parameters. It was fund that plants of rye Secale montanum are characterised by very high number of stems per plant, and the ear length and the number of kernels per ear are greater than those of common rye. The average yield of grain from a single plant is higher than 39 grams, and the weight of a single kernel reaches 56 milligrams, with correspondingly high values of kernel length and thickness. The values of mechanical parameters characterising the resistance of individual kernels to static loads are also higher than in the case of kernels of common rye (Secale cereale).