Bezstykowe metody kontroli jakości w wielkoseryjnej produkcji łożysk samochodowych

W artykule przedstawiono zastosowanie wybranych metod bezstykowych w aplikacjach zapewniających kontrolę jakości łożysk tocznych na różnych etapach realizacji procesu wytwarzania. W przedstawionych rozwiązaniach wykorzystano rezultaty prac badawczo rozwojowych prowadzonych w Instytucie Technologii Eksploatacji – PIB w Radomiu we współpracy z Fabryką Łożysk Tocznych w Kraśniku. Na podstawie przeprowadzonej analizy literaturowej zaprezentowano także przegląd najnowszych rozwiązań alternatywnych, opracowanych w innych ośrodkach naukowych. Obiektem badań są złożenia łożyskowe oraz pojedyncze elementy łożysk tocznych. Metody bezstykowe zastosowane w procesie kontroli jakości obejmują inspekcję wyrobów za pomocą technik wizyjnych, laserowych, metody prądów wirowych oraz tomografii rentgenowskiej. Techniki wizyjne umożliwiają kontrolę wad powierzchniowych występujących w postaci błędów geometrycznych, kierunkowości obróbki oraz korozji. Ponadto metody wizyjne umożliwiają kontrolę poprawności montażu elementów konstrukcyjnych łożyska. Do oceny poprawności montażu stosowane są także metody laserowe wykorzystujące głowice triangulacyjne. W przedstawionych rozwiązaniach metoda prądów wirowych została zastosowana do wykrywania wad podpowierzchniowych w elementach metalowych. Tomografię komputerową wykorzystano do obrazowania wad struktury wewnętrznej, szczególnie w obiektach wykonanych z tworzyw sztucznych.

---

The article presents the application of selected contactless methods for the inspection of quality of roller bearings at different stages of the development process. The paper is based on the results of research conducted at the Institute for Sustainable Technologies – National Research Institute in close cooperation with the FŁT Kraśnik – a manufacturer of roller bearings located in Kraśnik, Poland. Following an in-depth literature review, the authors present alternative solutions, also by other R&D centres. The object of research are compound bearing solutions as well as individual components of roller bearings. The contactless methods for quality inspection used include, e.g. visual and laser techniques, eddy current methods, and X-ray tomography. Visual techniques enable the control over surface defects in form of geometrical defects, incorrect directionality of processing, or corrosion. Moreover, such methods are also useful when verifying the correctness of the assembly of the components of a bearing. Additionally, laser methods, particularly laser triangulation ones, can also be used in this case. In solutions presented by the authors the eddy current inspection method was used for the detection of surface defects of metal elements, whereas computer tomography – for internal defects,, particularly in plastic elements.