Metodyka laboratoryjnej symulacji podziemnego magazynowania ropy naftowej i produktów naftowych w kawernach solnych

W artykule wymieniono zalety przechowywania ropy naftowej i produktów naftowych w kawernach solnych w odniesieniu do konwencjonalnych zbiorników naziemnych lub podziemnych. Wymieniono także rodzaje stosowanych rezerw strategicznych dotyczących ropy naftowej i innych paliw, jak również odpowiednie, związane z tym zagadnieniem, przepisy prawne. Opisano aktualnie istniejące krajowe kawerny solne, w których przechowuje się paliwa i ropę naftową, a także przedstawiono plany związane z budową nowych kawern, które pozwolą na zwiększenie możliwości magazynowych w Polsce. Następnie opisano metodykę prowadzenia w INiG badań symulacyjnych w warunkach laboratoryjnych odwzorowujących przechowywanie paliw i ropy naftowej w kawernach solnych, a także przedstawiono schemat prowadzenia badań symulacyjnych. Przedmiotowe badania dotyczą wpływu kontaktowania się paliwa lub ropy naftowej z solą i solanką na parametry jakościowe paliw lub ropy naftowej w długim czasie. W zależności od stosowanego modelu, bezciśnieniowego lub ciśnieniowego, dodatkowymi czynnikami wpływającymi na przyspieszenie starzenia produktu jest podwyższona temperatura – w przypadku modelowej kawerny bezciśnieniowej, lub podwyższona temperatura i ciśnienie – w przypadku kawerny ciśnieniowej. Przedstawiono także zasady doboru monitorowanych parametrów jakościowych oraz metodykę pozyskiwania próbek do prowadzenia badań modelowych. Opisano podatność niektórych parametrów jakościowych na przechowywanie w kawernach modelowych na przykładzie próbki benzyny silnikowej. Stwierdzono, że badania w warunkach modelowych mogą być podstawą do wnioskowania o przydatności danego składu komponentowego paliwa lub danej ropy naftowej do przechowywania w kawernie solnej.

---

This article lists the advantages of storing crude oil and petroleum products in salt caverns over storing in conventional ground or underground tanks. The types of strategic reserves of crude oil and/or fuels are listed, together with the appropriate legislation, related to this issue. This article also describes the currently existing national salt caverns in which crude oil and fuels are stored, it presents the plans for the construction of new caverns which will increase storage possibilities in Poland. Furthermore it describes the methodology of studies conducted in the Oil and Gas Institute on simulating in laboratory conditions the storing of crude oil and fuels in salt caverns, and also shows a diagram of the simulation research. These studies refer to the impact of prolonged contact with salt and brine on quality characteristics of fuels or crude oil. Depending on the model in use, additional factors affecting the accelerated ageing of products are: increased temperature in case of unpressurized cavern model or increased temperature and pressure in case of pressurized cavern model. The rules for the selection of quality monitoring parameters are presented as well as the methodology of obtaining samples for model-based research. This article describes the sensitivity to the effects of storing in model caverns of certain quality parameters, using motor gasoline sample as the example. It was found that the model-based research can be used for the assessment of the suitability of a certain composition of crude oil or fuel for salt cavern storage.