EURO 2012 Enterprise – attempt at assessing the achieved architectural and structural effects

The purpose of this article is to answer the following question: are these spectacular and unquestionable achievements accompanied by equal successes in the field of architectural and constructional qualities? Did quick and protective decisions concerning the choice of foreign designers influence unification of solutions which – instead of providing unique offers with architectural icon features – became similar to many other famous constructions in the world? As a solution worth imitating, a Portuguese model was presented according to which, thanks to adopting the relevant laws by the parliament, the majority of new stadiums were designed by native architects and only at the execution phase, when there was a need for advanced technologies and experience in building this sort of structures, were foreign companies employed. Unfortunately, Poland did not follow this positive example and did not oppose globalisation phenomena, the monopoly of a few big specialist design companies and the resultant unification of stadium architecture.

---

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy „spektakularnym” i trudnym do podważenia polskim osiągnięciom budowlanym na EURO 2012 towarzyszą dorównujące im sukcesy na polu jakości architektoniczno-konstrukcyjnej. Czy pospieszne i asekuracyjne rozstrzyganie o wyborze projektantów zagranicznych nie wpłynęło na unifikację rozwiązań, które zamiast stanowić propozycje unikalne o cechach ikony architektonicznej, stały się podobne do wielu znanych już z innych miejsc na świecie? Jako rozwiązanie godne naśladowania przedstawiono model portugalski, gdzie dzięki podjęciu przez parlament stosownych ustaw, większość nowych stadionów została zaprojektowana przez rodzimych architektów, a dopiero na etapie wykonawczym, gdy potrzebne były zaawansowane technologie i doświadczenie w realizacji tego typu obiektów, angażowane były firmy zagraniczne. Niestety Polska nie skorzystała z tego pozytywnego przykładu i nie stawiła odporu zjawiskom globalizacji, monopolu kilku wielkich, specjalistycznych firm projektowych, i wiążącej się z tym unifikacji architektury stadionów.