Koncepcja rewaloryzacji układu zieleni na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Cmentarz Rakowicki dzięki swojej bogatej i ponaddwustuletniej historii zajmuje wyjątkowe miejsce zarówno na mapie kulturowej, jak i przyrodniczej Krakowa. Ten wpisany do rejestru zabytków cmentarz, o powierzchni 42 hektarów, jest nie tylko dziełem sztuki architektonicznej i rzeźbiarskiej – jest też dziełem przyrody. Koncepcja rewaloryzacji układu zieleni, oparta o analizy materiałów historycznych i inwentaryzację drzewostanu, stała się więc poszukiwaniem sposobów działania oraz środków, które pozwoliłyby na utrzymanie unikalnego charakteru tego miejsca. Zasadniczy problem stanowiła ograniczona przestrzeń przeznaczona dla rozwoju roślin i związane z tym konflikty dotyczące miejsc pochówków. Tam, gdzie to możliwe, przedstawiono rozwiązania umożliwiające kontynuację istniejącego układu zieleni lub umiejętne zastępowanie jej znikających elementów nowymi środkami wyrazu, nawiązującymi jednak do tradycji cmentarza. Proponowane działania – w zależności od sposobu ich realizacji – podzielono na konserwację, rekonstrukcję, rekompozycję i kreację, ilustrując to na planszach oraz rysunkach przedstawiających indywidualne rozwiązania dla wybranych sytuacji istniejących w terenie. Sformułowano także wytyczne niezbędne do prawidłowego wykonania technicznego projektu rewaloryzacji zieleni oraz podano wykaz roślin polecanych do nasadzeń cmentarnych.

---

Rakowicki Cemetery occupies a special place on the cultural map of Krakow, whilst also being a place of great natural interest. This biggest more than two-hundred-year-old cemetery with a surface area of 42 hectares, being entered into the national register of historic monuments, is not only a work of architectural and sculptural art but also a work of nature. The concept of restoration of the greenery system, based on analyses of historical materials and the existing tree stand, became the process of seeking for methods of action and resources that would allow this place to retain its unique character. The main problem was the limited space intended for growth of plants and the related conflicts concerning the burial places. Suggested actions, depending on implementation methods, were divided into conservation, reconstruction, recomposition, and creation. This was illustrated by means of charts and figures showing individual solutions for situations selected in the site.