Mechanizmy oddziaływań niekonwencjonalnego dodatku przeciwzużyciowego z powierzchnią stali

W pracy badano mechanizmy tribochemicznych reakcji niekonwencjonalnego dodatku przeciwzużyciowego (4-allilo-2-metoksyfenolu). Dla osiągnięcia celu pracy niezbędne było określenie struktury chemicznej produktów tych przemian, odłożonych na powierzchni tarcia elementów ze stali. Na podstawie obrazów SEM stwierdzono obecność warstwy produktów triboreakcji na powierzchni tarcia. Analiza EDS umożliwiła zidentyfikowanie składu pierwiastkowego (C, O) powstających związków chemicznych. Badania FTIRM pozwoliły natomiast potwierdzić przebieg reakcji utleniania z udziałem wiązania podwójnego zastosowanego dodatku, a XPS - zidentyfikować skład chemiczny produktów, związanych z powierzchnią stali. Stwierdzono, iż efektywność przeciwzużyciowa 4-allilo-2-metoksyfenolu jest wynikiem jego aktywności tribochcmicznej, prowadzącej do powstawania podczas tarcia związków o strukturze karboksylanów i/lub układów chelatowych.

---

It has been studied tribochemical reactions of 4-allyl-2-methoxyphenol (AMF) aiming at determining the chemical structure of formed surface products. SEM images indicated the formation of layer on the metal surface. EDS analysis anabled to find that these compounds contain carbon and oxygen atoms in the structure. Examination of wear tracks by means of FTIRM provided clear evidence for oxidation reactions proceeding under the boundary lubrication process. Additionally, the carboxylate and/or chelate structure formation was confirmed by XPS results. It is also of importance that the hydroxyl group of that molecule takes part in triboreactions.