Podwyższenie eksploatacyjnych właściwości pary hamulcowej drogą przekształcenia warstwy wierzchniej partnera metalowego

W artykule zaprezentowano wyniki badań tarciowo-zużyciowych par ciernych. Badania tribologiczne prowadzono na testerze T-05 typu rolka--klocek. Parę tribologiczną stanowiła rolka wykonana z żeliwa ZL 50 a przeciwpróbką był klocek wykonany za pomocą obróbki skrawaniem z klasycznego klocka hamulcowego z kompozytu ciernego. Skojarzenie to w pewnym stopniu imituje węzeł cierny samochodu bęben hamulcowy-okładzina hamulca. Celem badań było określenie wpływu obróbki cieplno-chemicznej żeliwa na zużycie i współczynnik tarcia skojarzenia kompozyt cierny-żeliwo azotowane. Przedmiotem badań była również ocena wpływu powłok przeciwzużyciowych z azotku tytanu (TiN) nakładanych plazmowo na próbkę z żeliwa na charakterystyki tribologiczne pary ciernej. Na podstawie otrzymanych wyników badań wykazano brak celowości stosowania modyfikacji warstwy wierzchniej metalowego elementu pary ciernej na drodze obróbki cieplno-chemicznej i pokrywania plazmowego.

---

The paper presents results of tribological investigation of friction pairs. The tests were performed using T-05 block-on-ring testing machine. The friction pair consisted of ZL-50 iron ring and a block made of a typical friction composite. This tribosystem imitates the working conditions of a car brake drum and friction lining. The aim of the research was to determine the effect of the iron thermochemical treatment on friction and wear characteristics of friction pair. The research also aimed at determination of effect of antiwear coatings (TiN) deposited on the iron ring on tribological characteristics of friction joints. The test results indicate that thermochemical treatment as well as antiwear coatings do not improve the tribological performance of brake parts.