Tytuł pozycji:
An attempt to assess nutrients emissions from fertilisers on eutrophication in the Baltic Sea coastal zone
Eutrophication stands out as a primary concern for the Baltic Sea, predominantly attributed to the influx of nutrients, specifically nitrogen and phosphorus, originating from fertilisers. An endeavour was undertaken to evaluate the impact of fertiliser emissions on eutrophication in the Baltic coastal zone, gauged through pollutant concentrations during the period spanning 2010 to 2020. Two-way joining cluster analysis is used to indicate similarities in terms of the highest fertiliser load, by year and country and the semi-Markov model of eutrophication process is applied to both identifying and predicting the degree of eutrophication within the estuaries of seven major Baltic Sea rivers. During the investigated period, Poland and Denmark emerged as the countries with the highest fertiliser use per unit area. Based on the research, it was also determined that the area of the Gulf of Finland, at the mouth of Neva, is the most threatened by eutrophication. This is due to the simultaneous and prolonged occurrence throughout the year of high concentrations of nitrogen and phosphorus compounds in marine water in this region. The relationship between fertiliser use and concentration of nitrates and phosphates in estuaries is also shown.
Eutrofizacja stanowi główny problemem dotykający Morze Bałtyckie, wynikający przede wszystkim z nadmiernego dopływu składników odżywczych, w szczególności azotu i fosforu, pochodzących z nawozów. Podjęto próbę oceny wpływu emisji biogenów z nawozów na eutrofizację w strefie przybrzeżnej Morza Bałtyckiego, badając stężenia związków azotu i fosforu w okresie od 2010 do 2020 roku. Zastosowano analizę skupień metodą obiektów i cech, aby wskazać podobieństwa w zakresie najwyższego obciążenia nawozami, według roku i kraju z którego pochodzą. Natomiast model semi-Markova procesu eutrofizacji został wykorzystany do identyfikacji oraz predykcji stopnia eutrofizacji przy ujściach siedmiu głównych rzek Morza Bałtyckiego. W analizowanym okresie, zarówno w Polsce, jak i Dani, zużywano najwięcej nawozów na jednostkę powierzchni lądu. Badania wykazały także, że obszar Zatoki Fińskiej, zwłaszcza u ujścia Newy, jest narażony na największe ryzyko eutrofizacji. Wynika to z jednoczesnego i długotrwałego występowania wysokich stężeń związków azotu i fosforu w wodzie morskiej w tym regionie przez cały rok. W pracy wykazano również związek między stosowaniem nawozów a stężeniem azotanów i fosforanów przy ujściach rzek.
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).
