The sphere in architecture as an example of an elementary form

This article is an attempt to analyse the use of the sphere in contemporary architecture in connection with first historical examples of designing with the use of this solid figure. The strong form, introduced by architects as a shape with complex symbolism, conveys various ideas contained in design projects. At the same time, the sphere reflects the tendency towards elementarisation of form, replacing figurative architecture with abstraction. Such a phenomenon constitutes a peculiar paradox in connection with the fact that spherical buildings are some of the most famous examples of architecture in the Enlightenment.

---

W artykule podjęto próbę analizy wykorzystania formy kuli w architekturze współczesnej w powiązaniu z historycznymi, pierwszymi przykładami projektowania z zastosowaniem tej bryły geometrycznej. Silna forma, wykorzystywana przez architektów jako kształt o złożonej symbolice, przekazuje różnorodne idee zawarte w projektach. Jednocześnie kula odzwierciedla tendencję do elementaryzacji formy, zastąpienia architektury figuratywnej przez abstrakcję. Takie zjawisko stanowi swoisty paradoks w powiązaniu z faktem, iż kuliste budynki są jednymi z najbardziej znanych przykładów oświeceniowej architecture parlante.

---

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).