Marginalizacja wyrównawczego celu unijnej polityki regionalnej

Celem opracowania jest wykazanie, że Unia Europejska w realizowanej polityce regionalnej zarzuciła tradycyjny wyrównawczy paradygmat w skali poszczególnych państw. Nawet w skali całego ugrupowania cel wyrównywania rozwoju regionalnego ma obecnie mniejsze znaczenie niż kiedyś. Podstawową metodą badań jest krytyczna analiza dokumentów unijnych – dokumentów prawnych, programów działań i sprawozdań dających mylny obraz faktów. Wnioski z badań dotyczą identyfikacji przyczyn tego, że w zdecydowanej większości państw UE doszło po 2000 r. do pogłębienia zróżnicowań regionalnych. Głównym powodem zmiany szczegółowych priorytetów wydatków przeznaczanych na politykę regionalną jest prymat strategicznych celów makroekonomicznych. Zmiany stosunku UE do problemów regionalnych są w mniejszym stopniu konsekwencją względów normatywnych, a w większym stopniu zmian otoczenia gospodarczego, przetargu politycznego w rozszerzającej się Unii, zmian świadomości społecznej oraz wzrostu znaczenia programów dekadowych w procesie decyzyjnym.

The aim of the presentation is to prove that the European Union has, in its regional policy, given up its traditional compensatory paradigm on the level of particular countries. Even on the level of the whole Union, the aim of balancing regional development is today less important than it was. The basic research method used for the paper was critical analysis of EU documents: legal acts, action plans and reports that paint a misleading picture of the facts. Conclusions from the research identify reasons that, since 2000, an increase in regional disparities has occurred in the vast majority of EU countries. The main reason for changes in the specific priorities for regional policy and its financing is the primacy of strategic macroeconomic objectives. Changes in the EU’s approach to regional problems are attributable to a lesser extent to legal matters, and to a greater extent from changes in the economic environment, political situation in a growing EU, changes in society’s awareness, and the dominance of ten-year programmes in the decision-making process.