„Mitteleuropa”, środkowoeuropejskie miejsce pamięci. (Z francuskiego przełożyła Olga Mastela)

Le Rider śledzi geopolityczne i geokulturowe problemy Europy Środkowej od średniowiecza po współczesność. Bada stopniowy rozwój środkowoeuropejskiej tożsamości kulturowej, pokazując, jak tworzyła się wizja Mitteleuropy rozumianej jako pokojowa wspólnota państw i narodów, pozostających jednakże pod wpływem języka i kultury niemieckiej. Budowana za pośrednictwem idei Świętego Cesarstwa Rzymskiego i kontynuowana przez ponadnarodową wspólnotę humanistów doby renesansu Mitteleuropa była następnie od XVIII w. sukcesywnie niszczona przez kolejne wojny (wojnę trzydziestoletnią, wojny napoleońskie czy obie wojny światowe), działania germanizacyjne Prus i Rzeszy Niemieckiej, kolonialne zapędy monarchii habsburskiej pozornie tylko realizującej pewien model międzykulturowości, a także przez nacjonalizmy i autorytatywne reżimy XX wieku. Zdaniem autora, Mitteleuropa staje się w końcu swoistym „miejscem pamięci” dla wielu narodów Europy, przez każdy z nich jednakże inaczej rozumianym.

Le Rider traces the geopolitical and geocultural problems of Central Europe from the Middle Ages till present. He examines the gradual development of Central European cultural identity, showing the creation of the vision of Mitteleuropa understood as a peaceful community of countries and nations which, however, remains under the influence of the German language and culture. Built through the agency of the Holy Roman Empire and continued by a supranational community of humanists of the Renaissance, Mitteleuropa was from 18th century subsequently destroyed by consecutive wars (Thirty Years’ War, Napoleonic Wars, WW I and WW II), Prussian and German Reich Germanisation, colonial endeavors of the Habsburg Dynasty – the latter of which only superficially realised a certain model of interculturality, and also through nationalisms and 20th century authoritative regimes. The author claims that Mitteleuropa ultimately becomes a peculiar “place of memory” for many nations of Europe, yet understood differently by each of them.