Z archipelagu „utopii”. O filmach Roberta Flaherty’ego i Wojciecha Staronia

Autorka porównuje wybrane aspekty twórczości dwóch reżyserów, których dzieli spory dystans czasowy: Roberta Flaherty’ego i Wojciecha Staronia. Amerykański klasyk przybywał z kamerą w odległe miejsca - by odnaleźć tego Innego, by uchronić od zapomniena i promować wartości, których ów Inny był nośnikiem. Filmowiec współczesny coraz częściej wyprawia się w odległe rejony, aby uchronić i odnaleźć na nowo samego siebie. Obaj autorzy odwołują się do utopii miejsca. Niczym w utopii „edukacyjnej”, najważniejszym celem pobytu poza własnym kręgiem cywilizacyjnym wydaje się w obu przypadkach właśnie edukacja bądź reedukacja. Zwłaszcza Argentyńska lekcja Staronia inspiruje do refleksji nad edukacyjnym aspektem filmów i takim wymiarem dokumentów obu reżyserów, który odsyła do poszukiwania autentyczności, dążenia obecnego w kulturze zachodniej od czasów Oświecenia.

The author compares selected aspects of the work of two directors who are separated by a considerable time distance: Robert Flaherty and Wojciech Staroń. The American classic travelled with the camera to distant places to find the Other, to save from oblivion and to promote the values that the Other was a carrier of. Contemporary filmmakers are increasingly travelling to distant areas to protect themselves and to find themselves again. Both authors refer to the utopia of the place. Like in an "educational" utopia, the most important goal of staying outside your own civilization circle seems to be education or re-education. Especially Staroń’s Argentine lesson inspires reflection on the educational aspect and dimension of films and documentaries of both directors, which refer to the search for authenticity, an aspiration present in Western culture since the Enlightenment.