Zmiany strukturalne i zaburzenia w gospodarce europejskiej i globalnej w drugiej dekadzie XXI wieku. Skutki dla Polski

Globalny kryzys finansowy i gospodarczy przyśpieszył tempo zmian strukturalnych w gospodarce światowej, związanych z internacjonalizacją gospodarki, rewolucją w zakresie technik informacyjnych i komunikacyjnych oraz wzrostem dynamiki rozwojowej krajów o gospodarkach wschodzących. W 2014 roku Chiny stały się największym na świecie producentem towarów i usług, wyprzedzając Stany Zjednoczone, a w 2015 roku także Unię Europejską pod względem wartości wytworzonego PKB (wg parytetu siły nabywczej walut). Różnice poziomów rozwoju gospodarczego i społecznego między grupami krajów pozostają jednak bardzo duże, a dysproporcje dochodów w obrębie wielu gospodarek nadal się powiększają. Rośnie ryzyko rozwojowe, zwłaszcza w wielu krajach o gospodarkach wschodzących, których sytuacja gospodarcza pogorszyła się w połowie dekady. Przemianom i turbulencjom w gospodarce światowej towarzyszą konfl ikty i napięcia wewnętrzne i międzynarodowe, o naturze ekonomicznej, politycznej, społecznej i militarnej. Rozwój gospodarczy Polski w latach 1995-2015 cechował się względnie wysoką, chociaż malejącą dynamiką, zbliżoną do średniej w gospodarce światowej i wyższą od osiąganej w wysoko rozwiniętych krajach Unii Europejskiej i OECD, ale na dłuższą metę trwały rozwój polskiej gospodarki może być także zagrożony przez globalne czynniki ryzyka.

The global fi nancial and economic crisis accelerated structural changes in the world economic system, associated with internationalisation of the global economy, the ICT revolution and with the enhancement of growth of developing and emerging market economies. In 2014, China became the world largest producer of goods and services, exceeding the US and in 2015 also the European Union. However, diff erences of social and economic levels between the country groups are still substantial, and income disparities within many countries are rising. The persisting instability of the global financial situation contributed to escalation of development risks, notably among the emerging economies. Fast transformations in the global economy have been accompanied by internal and international confl icts and disorders, of the social, economic, political, and military nature. In the period 1995-2015, Poland’s economic development was characterised by a relatively high - though weakening – dynamics, similar to the world average, higher than in developed economies of the EU and OECD. In a longer perspective, however, the development of Poland’s economy can also be threatened by some global risk factors.