Paradygmaty dydaktyki akademickiej - analiza wybranych podejść

W artykule rozważany jest problem możliwości porządkowania w dydaktyce akademickiej podejść do procesu kształcenia przy użyciu kategorii „paradygmatu” zaproponowanej przez T.S. Kuhna. Autorka stoi na stanowisku, iż nauki społeczne, w tym pedagogika, są naukami wieloparadygmatycznymi, w których współwystępowanie wielu szkół myślenia, podejść teoretycznych i metodologicznych, prądów oraz myśli przybiera postać akceptowalnych w środowisku naukowym dróg rozwiązywania, objaśniania i interpretowania problemów. Artykuł przedstawia analizę wybranych podejść porządkowania teorii dydaktycznych, w których możliwe stało się zastosowanie kategorii paradygmatu, od spolaryzowanych, dwubiegunowych propozycji do możliwości kreślenia map paradygmatycznych. Na tym tle autorka przedstawia swoją mapę paradygmatów w dydaktyce akademickiej.

This papers concerns the question of whether approaches to the educational process can be arranged in the academic didactics by T.S. Kuhn’s category of “paradigm”. The author suggests that social sciences, including educational science, are multiparadigm sciences where concurrent existence of many schools of thought, theoretical and methodological approaches, as well as trends and ideas appears in the form of acceptable across the scientific environment methods of problem solving, explaining and interpreting. This paper presents the study on the selected approaches to didactical theories arrangement which allowed to apply the category of paradigm – from bipolar suggestions to the ability of paradigm-based discipline mapping. Based on the foregoing the map of paradigms in the academic didactics is displayed.