„Naszłe z mgieł Skandynawy”. O Norwidzie i pewnej debacie

Artykuł przedstawia pogląd Cypriana Norwida na sprawę Polski i Słowiańszczyzny, bezpośrednio związany z zamieszczoną w „Przeglądzie Poznańskim” z 1857 roku recenzją pióra Dionizji Poniatowskiej na temat książki Henryka Kamieńskiego „Rosja i Europa. Polska. Wstęp do badań nad Rosją i Moskalami”. Krytyczne uwagi Norwida na temat poglądów Poniatowskiej zaprezentowane zostały na szerokim tle dyskusji poświęconych Słowianom, Słowiańszczyźnie i Polsce, które prowadzone były w latach pięćdziesiątych XIX wieku i nieco później w środowisku polskich (ale także rosyjskich i francuskich) autorów. Sedno tych dyskusji stanowiły zagadnienia dotyczące pochodzenia Słowian oraz ich wewnętrznego zróżnicowania, miejsca Polski w Słowiańszczyźnie czy związanych z tym wizji przyszłości i odniesień do myśli politycznej Polski sprzed rozbiorów.

The paper presents Cyprian Norwid’s view on the issue of Poland and Slavdom, directly connected with Dionizja Poniatowska’s 1857 review from “Przegląd Poznański” (“Poznań Review”) of Henryk Kamieński’s book “Rosja i Europa. Polska. Wstęp do badan nad Rosją i Moskalami” (“Russia and Europe. Poland. An Introduction to the Research in Russia and Muskovites).” Norwid’s critical views towards those of Poniatowska are presented against heated discussions on the Slavs, Slavdom, and Poland held in the 1850s and later among the circles of Polish (and also Russian and French) authors. At the heart of the discussions lie the issues problems of the origin of the Slavs, their internal diversification, the place of Poland in Slavdom and references to Polish pre-Partition political thought, as well as the visions connected with them.