Дипломатическая риторика первых тявзинских переговоров в сентябре 1592 – январе 1593 гг.

В статье анализируются документы первых Тявзинских переговоров о мире, начавшихся после завершения боевых действий русско-шведской войны 1590-1593 гг. Московская комиссия (возглавляемая окольничим М. Г. Салтыковым) и шведская комиссия (возглавляемая Класом Флемингом и Йораном Бойе) более четырех месяцев вели споры об условиях предстоящего мира или перемирия. Переговоры были своеобразным состязанием в риторике, во время которого стороны использовали как аргументы применения прямой военной силы, но также и более тонкие дипломатические угрозы. Три главных политических игрока в этой части Европы, Московское царство, Швеция и Речь Посполитая, находились в непрекращающейся борьбе за территории и крепости на востоке Балтийского региона; одновременно шведский королю Юхан III (неожиданно скончавшийся в разгар изучаемых переговоров) приходился отцом польско-литовского государя Сигизмунда III. Имя Сигизмунда имело большое символическое и дискурсивное значение в ходе дипломатического состязания в Тявзине. В риторике переговоров концепты «государства» и «государя» не всегда были разведены; обе стороны часто смешивали волю государя и интересы своих государств

The article deals with the documents of first Tyavzino Peace Talks suddenly started after Russian-Swedish war military evens stopped. Muscovite commission (headed by okol’nichij M. Saltykov) and Swedish commission (headed by Klas E. Fleming and then by G. Boje) argued during more than four month about the conditions of a Peace treaty or a truce. The talks were a kind of competition of the both sides while they had used arguments of possible direct military violence and also of diplomatic character. The three main powers of the region, Muscovy, Sweden and Polish-Lithuanian Commonwealth, were at that time in latent struggle for the territories and fortresses in the Eastern part of Baltic area. Meanwhile, Swedish king Johan III was a father of Polish-Lithuanian king Sigismund III (and Johan III suddenly died in the tome of the talks). So the name of Sigismund had very important symbolic and discursive significance during the talks. In the rhetoric of the talks the concepts of „sovereign” and „state” were not always divided; the sides suggested both a royal will and the interests of the kingdom as arguments in the dispute.

W artykule przeanalizowano dokumenty pierwszych pertraktacji w Tjazwinie w sprawie zawarcia pokoju, które rozpoczęły się po zakończeniu działań bojowych w wojnie rosyjsko-szwedzkiej 1590-1593 r. Komisja moskiewska pod przewodnictwem M.G. Sałtykowa i szwedzka z Klausem Flemingiem i Joranem Boe na czele, ponad cztery miesiące prowadziły spory o warunkach planowanego pokoju lub rozwieszenia broni. Negocjacje były rodzajem konkursu retorycznego, podczas którego strony wykorzystywały argumenty zarówno użycia bezpośredniej siły militarnej, ale także bardziej subtelne groźby dyplomatyczne. Trzej główni gracze polityczni w tej części Europy - Moskwa, Szwecja i Rzeczpospolita - toczyły nieustanną walkę o terytoria i twierdze na wschodzie Bałtyku; w tym samym czasie król szwedzki Jan III (który nieoczekiwanie zginął w trakcie omawianych negocjacji) był ojcem władcy polsko-litewskiego Zygmunta III. Imię Zygmunta miało duże znaczenie symboliczne i dyskursywne podczas przetargów dyplomatycznych w Tjazwinie. W retoryce negocjacyjnej pojęcia „państwa” i „suwerena” nie zawsze były rozłączne. Obie strony często myliły wolę suwerena z interesami swoich państw.