„Polski mikrokosmos” według Teatru Wierszalin a odbiorca globalny

Autorka artykułu podejmuje próbę wyjaśnienia źródeł sukcesu w odbiorze Teatru Wierszalin na Zachodzie na przykładzie przedstawienia Dziadów – Noc pierwsza i Noc druga wyreżyserowanych przez Piotra Tomaszuka. Posługuje się przy tym terminem „odbiorcy globalnego”, czyli odbiorcy, który oprócz kompetencji językowych przynajmniej w dziedzinie angielszczyzny, dysponuje podstawową wiedzą na temat historii dramatu, teatru i literatury europejskiej dziewiętnastego i dwudziestego wieku. Autorka udowadnia, że pomimo wybitnie lokalnego kolorytu zarówno polskiego dramatu Adama Mickiewicza jak i jego teatralnej adaptacji Teatru Wierszalin, przedstawienie zakorzenione jest europejskiej tradycji romantycznego misterium znanego szczególnie poprzez liryczne i konfesyjne dramaty George’a Gordona Byrona i kontynuowane przez, tak zwany „teatr ubogi” XX wieku, a w szczególnosci „teatr śmierci” Tadeusza Kantora.

The author of the article attempts to explain the successful reception of the Wierszalin Theatre in the West by using the example of Dziady – Noc pierwsza and Noc druga (Forefathers’ Eve – First Night and Second Night) directed by Piotr Tomaszuk. In order to do so she uses the concept of a “global addressee”, that is an English speaking addressee with at least a basic knowledge of the European history of literature, drama, and theatre of the nineteenth and twentieth century. The author demonstrates that despite the specifically local colour of the Polish drama by Adam Mickiewicz as well as its theatre adaptation by Wierszalin, the production is deeply rooted in the European tradition of the Romantic mystery play, especially well-known from the lyrical and confessional dramas by George Gordon Byron and followed by the so-called “poor theatre” of the twentieth century as well as the “theatre of death” by Tadeusz Kantor.