Indywidualny dramat trudnego rodzicielstwa – przebieg, objawy i radzenie sobie z wypalaniem się sił u rodziców dzieci z autyzmem

Prezentowane tu studium kończy cykl trzech artykułów przedstawiających wyniki badań dotyczących problematyki zespołu wypalenia sił u rodziców dzieci z autyzmem. W pierwszych dwóch pracach: „Zespół wypalenia sił u rodziców dzieci z autyzmem – analiza społecznego kontekstu zjawiska” oraz „Trudne rodzicielstwo – socjodemograficzne i podmiotowe determinanty zespołu wypalenia sił u rodziców dzieci z autyzmem” zaprezentowałam ilościowe analizy badawcze odnoszące się do czynników determinujących pojawienie się i rozwój pełnoobjawowego zespołu wypalenia sił u rodziców dzieci z autyzmem. Uwzględniłam wiele czynników socjodemograficznych, podmiotowych oraz społecznych. Przedstawiłam strukturę oraz rozmiary zjawiska wypalania się sił. Uzupełnienie analiz ilościowych jakościową analizą badawczą wywiadów narracyjnych z rodzicami dzieci z autyzmem pozwoliło na rozpoznanie przebiegu oraz symptomów zespołu wypalenia się sił. Celem praktycznym prezentowanych analiz empirycznych było także sformułowanie wskazówek dla skutecznej profilaktyki i pomocy rodzicom dzieci z autyzmem. W artykule przedstawiam wielowymiarowy model zespołu wypalenia sił u rodziców dzieci z autyzmem. Podaję definicję syndromu wypalenia oraz jego komponentów, tj. wyczerpania emocjonalnego, depersonalizacji oraz poczucia spadku osiągnięć osobistych. Opisuję przebieg i symptomy tego syndromu oraz istotne wskazania dla profilaktyki i pomocy rodzicom autystycznych dzieci.

This article finishes the series of three articles presenting the results of research on burnout syndrome in parents of children with Autism Spectrum Disorder. In the first two articles: “Burnout syndrome in parents of children with autism – An analysis of the social context of the phenomenon” and “Difficult parenthood: Sociodemographic and subjective determinants of burnout syndrome in parents of children with autism”, I presented quantitative analyses of factors which determine the occurrence and full-blown development of burnout syndrome in parents of children with ASD. I took into consideration many sociodemographic, subjective and social factors. I presented the structure and size of the burnout phenomenon in parents. I complemented the quantitative analyses with the qualitative analysis of narrative interviews with parents of children with ASD, which made it possible to identify the course and symptoms of burnout syndrome. The practical aim of the empirical analyses presented was also to formulate some tips for effective prevention and help for parents of children with ASD. In the article, I present a multidimensional model of burnout syndrome in parents of children with ASD. I give the definition of burnout syndrome and its components, i.e. emotional exhaustion, depersonalization and a sense of lowered personal achievements. I describe the course and symptoms of this syndrome and important recommendations for prevention and help for parents of children with ASD.