Dworzec kolejowy jako element przestrzeni wymiany w dużych miastach europejskich

Funkcje wymiany charakteryzują miasta od tysięcy lat. Przez wieki większość handlu odbywała się w obrębie rynku i jego sąsiedztwie, na którym spotykali się sprzedający z kupującymi. Jak słusznie zauważa J. Słodczyk (2012), wraz z postępem technologicznym zmienia się forma miasta. Od ponad 170 lat (od momentu gwałtownego rozwoju i wzrostu znaczenia transportu kolejowego) konkurencją dla rynków miejskich stały się w dużych miastach dworce kolejowe. Celem artykułu jest zidentyfikowanie, które funkcje wymiany i w jakim stopniu przejęły od rynków miejskich dworce kolejowe. Analizę przeprowadzono na podstawie empirycznych studiów przypadku dla czterech europejskich dworców: Gare de Marseille-Saint-Charles (Francja), Leipzig Hauptbahnhof (Niemcy), Warszawa Centralna (Polska) i Wien Hauptbahnhof (Austria), w których zidentyfikowano retrospektywnie cechy i etapy rozwoju funkcji wymiany. Rezultaty badań pozwalają stwierdzić, że dworzec kolejowy integruje przestrzeń miejską, a nie tylko służy do wymiany podróżnych

The exchange functions characterize the cities for thousands of years. Through the centuries, most of the trade has taken place within the market and its surroundings, where sellers met with buyers. As J. Słodczyk (2012) correctly pointed out, together with technology progress one can observed the structural change of the city. For more than 170 years (since the rapid development and the growing importance of rail transport) the railway stations still become competition for traditional city markets. The article aims to identify which functions of exchange and to what extent were taken by the railway stations from the city markets. The analysis was conducted on the basis of empirical case studies done for four European stations: Gare Saint-Charles (France), Leipzig Hauptbahnhof (Germany), Warsaw Central (Poland) and the Hauptbahnhof Wien (Austria). The empirical data comprise stages of development of the exchange functions and their characteristics identified retrospectively. Research results allow us to conclude that the railway station in large cities integrates urban space, and is not just used for the purpose to exchange travelers