Zwiększanie efektywności opieki zdrowotnej przez płacenie za wyniki - specyfika, przykłady i warunki skutecznego zastosowania

W artykule dokonano przeglądu najnowszej literatury zagranicznej (głównie amerykańskiej), przedstawiającej koncepcje oraz sposób wdrożenia systemów wynagradzania za wyniki (P4P) i kupowania w oparciu o wartość (V-BP) w opiece zdrowotnej. Ich celem jest wzrost efektywności, rozumianej jako udzielanie wysokiej jakości świadczeń zdrowotnych po uzasadnionym koszcie. Do podstawowych warunków ich zastosowania autorki zaliczyły opracowanie standardów medycznych oraz funkcjonowanie systemów informatycznych, rejestrujących wykonane procedury i osiągnięte efekty zdrowotne. Przedstawione doświadczenia zagraniczne pokazują, że sukces systemów typu P4P i V-BP zależy od dobrania właściwych kryteriów oceny (m.in. działania o udowodnionej skuteczności klinicznej, zależne od świadczeniodawców, różnorodne), a także od odpowiedniego powiązania wynagradzania z poziomem i dynamiką wartości tych kryteriów u usługodawców. Specyfika opieki zdrowotnej wymaga zatem ścisłej współpracy specjalistów ds. zarządzania z profesjonalistami medycznymi zarówno na etapie konstrukcji systemów, jak i wdrażania oraz zmian.

A review of the recent literature (mainly American) on the concept and implementation of pay-for-performance (P4P) and value-based purchasing (V-BP) systems in health care has been elaborated in the article. The aim of these systems is to increase effectiveness - provision of high quality health care services at a reasonable cost. Development of medical standards and information systems, recording medical procedures and achieved health effects are among the basic conditions for implementation of P4P or V-BP like systems. The experience from abroad shows that the success of these systems depends on a proper selection of assessment criteria (evidencebased actions, fully controlled by providers, various) as well as a proper relationship between payments and the level and dynamics of the providers' implementation of the criteria. Therefore, health care requires a tight collaboration between management specialists and medical professionals at the construction stage as well as during the implementation and changes of the systems.