Polish Chemical Brigades - organisation, concept of operation and combat capabilities

The beginning of the Cold War as well as the recognition of nuclear weapons as new and decisive combat measures opened a new stage in the history of Polish chemical corps. In the face of another world war, this time with using weapon of mass destruction on both sides, chemical forces were not only restored but also intensely expanded and trained. The emer-gence of divisions' and military districts' chemical companies in the 1950s and independent battalions in the next decade resulted in several times increase in the number of manpower of these specialized troops, larger organizational structures and the adaption of the concept for their usage in the changing requirements of the battlefield. As a result, at the turn of 1960s and 1970s chemical forces achieved the biggest combat capabilities in their history, as they had four trained and fully manned chemical regiments at disposal, that after further mobilization development to Chemical Brigades supported the levels of two Armies and the Front. The main purpose of this article is to present secret until recently organizational structures of Chemical Brigades of the Army and the Front, their combat capabilities and the concept of operation. The article includes mainly collections of Archives of the Ministry of National Defense and sparsely occurring works and articles, which, moreover, present the issue of Polish chemicals troops only in an outline or a fragmented way.

Początek „zimnej wojny”, jak też uznanie broni jądrowej za nowy i decydujący środek walki otworzyły nowy etap w historii polskich wojsk chemicznych. W obliczu kolejnej wojny światowej, tym razem z obustronnym użyciem broni masowego rażenia, wojska chemiczne nie tylko restytuowano, ale intensywnie rozbudowywano i szkolono. Pojawienie się w latach 50. dywizyjnych i okręgowych kompanii chemicznych, a w kolejnej dekadzie także samodzielnych batalionów, spowodowało kilkukrotny wzrost stanu osobowego tych wyspecjalizowanych wojsk, powiększenie struktur organizacyjnych oraz dostosowanie koncepcji ich użycia do zmieniających się potrzeb pola walki. W rezultacie, na przełomie lat 60. i 70. wojska chemiczne osiągnęły największy w swej historii potencjał bojowy, dysponując czterema wyszkolonymi i ukompletowanymi pułkami chemicznymi, które po mobilizacyjnym rozwinięciu do Brygad Chemicznych zabezpieczały szczebel dwóch Armii oraz Frontu. Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest przedstawienie tajnych jeszcze do niedawna struktur organizacyjnych Brygad Chemicznych Armii oraz Frontu, ich możliwości bojowych oraz koncepcji użycia. W artykule wykorzystano głównie zbiory Archiwum Ministerstwa Obrony Narodowej oraz nielicznie występujące opracowania i artykuły, poruszające, zresztą tylko w zarysie bądź fragmentarycznie, kwestię polskich wojsk chemicznych.