Poziom wybranych zdolności motorycznych młodych badmintonistów w aspekcie alometrii ich rozwoju fizycznego

Introduction: Evaluation of the effects of a person's physical activity should involve structural, developmental and functional aspects. This phenomenon becomes the most pronounced in the period of progressive development and seems especially significant in the sport for children and young people. Aim. The aim of this paper is to verify whether, and to what degree, the factor of developmental progress, expressed by the age of body height, differentiates between selected physical fitness-related motor abilities in badminton players aged 11 to 19 years. Material and methods: The examinations concerned 96 badminton players in three groups divided according to the chronological age: 11-13 years (younger cadets), 14-16 years (cadets), 17-19 years (juniors). All of study participants were recruited from top athletic training centres in Poland. The analysis focused on their morphological age evaluated based on tables and equations proposed by Pilicz and 10 somatic characteristics, 10 physical fitness-related motor abilities and 16 coordination abilities. Cause-and-effect relationships were established for individual characteristics and motor abilities with the level of physical development of the badminton players using the linear regression model. The variables for the analysis were standardized to means and standard deviations of the results obtained by the above groups of athletes. Results: Body height is the most relevant characteristic that determines the level of biological development of the individual but it has a limited diagnostic range, especially with regards to puberty. Higher level of the body height age has a positive effect on the results of the tests that evaluate ability to use power and static strength of badminton players, with this relationship gradually disappearing in older groups of athletes. Analysis of the results confirms the isolation of the abilities studied and their division into the area of efficiency based on the physical fitness and sensorimotor coordination (determined by other properties of the athlete's body). Conclusions: To provide more insights into the phenomena observed in sport, a more comprehensive formula should be developed to evaluate the developmental age, also with consideration for the chronological age. The reducing strength of correlations between the morphological age and the results of tests of coordination abilities might suggest that after the period of puberty, the factor of the level of physical development is being gradually ousted by the genetic and environmental factors.

Wprowadzenie: Ocena efektów działalności ruchowej osobnika musi uwzględniać łączny wymiar obejmujący aspekty strukturalne, rozwojowe oraz funkcjonalne. Zjawisko to z największą siłą akcentuje się w okresie progresywnego rozwoju i wydaje się szczególnie istotne w sporcie dzieci i młodzieży. Cel: Zadaniem niniejszego doniesienia jest roztryśnięcie czy i w jakim stopniu czynnik zaawansowania rozwoju, określony wiekiem wysokości ciała, różnicuje wyselekcjonowane zdolności motoryczne o podłożu energetycznym i informacyjnym badmintonistów w wieku 11-19 lat. Materiał i metody: Badaniom poddano 96 badmintonistów, w trzech grupach wieku kalendarzowego: 11-13 lat (młodzicy), 14-16 lat (juniorzy młodsi), 17-19 lat (juniorzy). Wszyscy rekrutowali się z czołowych ośrodków szkolenia sportowego w Polsce. Analizie poddano ich wiek morfologiczny, oszacowany na podstawie tabel i wzorów zaproponowanych przez Pilicza oraz 10 cech somatycznych, 10 zdolności motorycznych o podłożu energetycznym i 16 zdolności koordynacyjnych. Szukano zależności przyczynowo-skutkowych pomiędzy poszczególnymi cechami i zdolnościami motorycznymi, a zaawansowaniem w rozwoju fizycznym obserwowanych badmintonistów - przy zastosowaniu modelu regresji liniowej. Wprowadzone do analizy zmienne zostały unormowane na średnie i odchylenia standardowe rezultatów uzyskanych przez ww. grupy sportowe. Wyniki. Wysokość ciała jest najbardziej reprezentatywną cechą, określającą zaawansowanie rozwoju biologicznego osobnika, ale równocześnie ma ograniczony zasięg diagnostyczny, zwłaszcza po okresie pokwitania. Wyższy poziom wieku wysokości ciała wpływa dodatnio na wyniki prób określających zdolność do użycia mocy i siły statycznej badmintonistów, a zależność ta sukcesywnie zanika w starszych grupach szkoleniowych. Analiza wyników potwierdza odrębność badanych zdolności i ich podział na sferę efektywności opartą na podłożu energetycznym oraz sensomotorycznym (są one uwarunkowane odrębnymi właściwościami organizmu zawodnika). Wnioski: Na użytek wyjaśniania zjawisk obserwowanych w sporcie należy opracować bardziej złożoną formułę określania wieku rozwojowego, z wykorzystaniem również składnika wieku kalendarzowego. Zmniejszanie się siły związków między wiekiem morfologicznym a wynikami prób zdolności koordynacyjnych może sugerować, że po okresie pokwitania czynnik zaawansowania rozwoju fizycznego stopniowo ustępuje miejsca czynnikom genetycznym i środowiskowym.