Problemy z zakresu opieki i wychowania w wiejskich rodzinach wielopokoleniowych

Introduction. The article is theoretical and empirical. It raises issues relating to the execution of the care-providing and educational tasks in rural multi-generational families. The theoretical part provides characteristics of care, education, the family, the multi-generational and rural family, as well as pointing out the generations which may occur in the family type under analysis. The results of the research are also demonstrated as conducted in 2023 among parents of rural multi-generational families. Aim. The purpose of the research was to establish opinions of the parents of rural multi-generational families on methods of the execution of the care-providing and educational tasks (about individual members of the family) and problems that arise in this respect. Methods. The diagnostic poll method and the semi-structured interview technique were used in the research. Results. The analysis, as performed, demonstrates that rural multi-generational families struggle with the following problems: financial, health-related, school-related, educational, and communicational. Conclusion. The following should be organized: a) adult day care for senior citizens provided both in their places of residence and e.g. in community cultural centres; b) access to medical and psychological support; c) additional extracurricular classes and activities for children and teenagers, and senior citizens; d) local occasional events and joint forms of active recreation for different generations; e) fixed public transport connections with poviat (county) towns.

Wprowadzenie. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny. Poruszono w nim kwestie związane z realizacją zadań opiekuńczych i wychowawczych w wiejskich rodzinach wielopokoleniowych. W części teoretycznej scharakteryzowano opiekę, wychowanie, rodzinę, rodzinę wielopokoleniową i wiejską oraz zwrócono uwagę na generacje, które mogą występować w analizowanym typie rodziny. Zaprezentowano również wyniki badań przeprowadzonych w 2023 roku wśród rodziców z wiejskich rodzin wielopokoleniowych. Cel. Celem badań było ustalenie opinii rodziców z wiejskich rodzin wielopokoleniowych na temat sposobów realizacji zadań z zakresu opieki i wychowania (w stosunku do poszczególnych członków rodziny) oraz pojawiających się problemów w tym zakresie. Metody. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, technikę wywiadu według dyspozycji do rozmowy. Wyniki. Z przeprowadzonej analizy wynika, że wiejskie rodziny wielopokoleniowe borykają się z problemami: finansowymi, zdrowotnymi, szkolnymi, wychowawczymi i komunikacyjnymi. Wnioski. Należy zorganizować: a) dzienną opiekę dla seniorów usytuowaną zarówno w ich miejscach zamieszkania, jak też np. w gminnych ośrodkach kultury; b) dostęp do pomocy medycznej oraz psychologicznej; c) dodatkowe zajęcia pozalekcyjne oraz zajęcia pozaszkolne dla dzieci i młodzieży oraz zajęcia edukacyjne dla seniorów; d) lokalne imprezy okolicznościowe oraz formy aktywnego wypoczynku wspólne dla przedstawicieli różnych pokoleń; e) stałe połączenia komunikacyjne z miastem powiatowym.