Liberalizacja zasad działalności gospodarczej

Mateusz Błachucki

Artykuł omawia problematyke zmian ustrojowych w zakresie zasad prowadzenia działaności gospodarczej. W szczególności skupia się na procesie zmiany tych zasad wynikających z przejścia z gospodarki socjalistycznej do wolnorynkowej. Proces transformacji systemowej jest bardzo dobrze widoczny na przykładzie prowadzenia działalności gospodarczej. W ciągu 20 lat nastąpiły fundamentalne zmiany. Nastąpiło przejście od systemu, który w ogóle nie uznawał wolności gospodarczej, traktując indywidualną przedsiębiorczość jako „zło konieczne” i dopuszczając tylko w minimalnym zakresie, do systemu wolnorynkowego, którego istotą jest wolność gospodarcza. O ile jednak zmiany na poziomie ustrojowym i konstytucyjnym nastąpiły szybko, o tyle zmiany poszczególnych przepisów były wolniejsze. Niemniej jednak liberalizacja działalności gospodarczej, choć przebiegała z oporami to jednak stała się procesem nieuchronnym. Dowodem na to są kolejne ustawy dotyczące prawa działalności gospodarczej. Widać tu wyraźnie pewną tendencję. Tradycyjne koncesje są powoli eliminowane z obrotu prawnego, albo zastępowane zezwoleniami. Z kolei w wyniku kolejnych zmian legislacyjnych zezwolenia ustępują działalności regulowanej. Tym zmianom towarzyszą ułatwienia w zakresie działalności ewidencjonowanej. W szczególności dotyczą one wydatnego skrócenia i uproszczenia procedury zakładania działalności gospodarczej (koncepcje „jednego i zero okienka”). Równocześnie wzmacniana jest pewność obrotu poprzez tworzenie jednolitych i scentralizowanych rejestrów przedsiębiorców.