Estetyka Edwarda Abramowskiego

The present text is devoted to esthetical views of E. Abramowski. The latter are closely related to psychological and epistemological proposals and theses concerning subconsciousness and intuition. Abramowski argues with Tolstoy bringing together aesthetic experience and intuition states of consciousness. These lead to peculiar experience of non-intellectual nature, thus limiting the role of intellect in the sphere of aesthetics.

Praca prezentuje poglądy estetyczne Edwarda Abramowskiego. Poglądy te były ściśle związane z jego oryginalnymi rozstrzygnięciami w zakresie psychologii i epistemologii, dotyczącymi podświadomości i intuicji. Problem ten podjął Abramowski także polemizując ze stanowiskiem Lwa Tołstoja w kwestii sztuki. Abramowski łączył przeżycie estetyczne i dziedzinę sztuki ze stanami intuicyjnymi, agnostycznymi, które wiążą się z ograniczeniem lub wyłączeniem czynności apercepcyjnych. To ograniczenie lub wyłączenie prowadzi do pojawienia się w zakresie świadomości szczególnych przeżyć i treści o aintelektualnym, estetycznym charakterze. Zawieszenie lub ograniczenie działania intelektu odsłania intuicyjne oblicze postrzeżeń, a więc w przeżyciach estetycznych zawiera się możliwość powrotu do bezpośredniego doświadczenia, możliwość bezpośredniego dotknięcia rzeczywistości.