Games with America, games with literature- "American Triptych" by Marijan Matković

Na temat niniejszej pracy autorka wybrała trzy amerykańskie eseje Marijana Matkovica napisane w 1964 roku i zebrane w Tryptyk amerykański. Wybór ten umotywowany był brakiem zainteresowania literaturoznawców twórczością podróżopisarską Matkovicia. Pierwszy rozdział pracy zawiera analizę esejów pisarza według wzoru, który w książce Priča i putovanje zaproponował Dean Duda. W trakcie analizy autorka pracy zauważa, że współczesna relacja z podróży mniej skupia się na odwiedzanym kraju i samej czynności podróżowania, a bardziej na pokazaniu osobowości pisarza i jego warsztatu pisarskiego. Podmiotowi dyskursu podróży poświęcony jest drugi rozdział pracy, w którym autorka opisuje jego literacką wizję świata, prezentuje mapę mentalną pisarza stworzoną przez niego w Tryptyku amerykańskim i odpowiada na pytanie, czy Matković jest piszącym podróżnikiem, czy podróżującym pisarzem. Kolejny rozdział pracy pokazuje w jaki sposób autor esejów odbiera Amerykę. Autorka stwierdza, że pisarz w Stanach Zjednoczonych czuje się obco i nieustannie konfrontuje amerykańską rzeczywistość z europejskimi standardami. Autorka dochodzi również do wniosku, że pisarz jest mocno związany z tradycją europejską i krajem swojego pochodzenia. Ostatni rozdział pracy zawiera analizę literackiego przedstawienia społeczeństwa amerykańskiego. W swojej pracy autorka pokazuje, że Matković ma do Ameryki stosunek negatywny i pokazuje ją w krytyczny sposób, jednak dzięki różnorodnym grom literackim, które stosuje w swoich utworach, ich lektura jest ciekawa i absorbująca.

For the subject of this thesis the author has chosen three American essays of Marijan Matković which were written in 1964 and collected in American Triptych (Američki triptih). This choice was motivated by the lack of interest of literary theorists in Matković's travel literature. First chapter of the thesis contains the analysis of the essays according to model suggested by Dean Duda in his book Priča i putovanje. In the analysis the author observes that the contemporary travel literature is less focused on the visited country and travelling itself and more attention is paid to personality of the writer and his literary workshop. The subject of travel discourse in American Triptych is the topic of the second chapter of the thesis, in which his literary vision of the world is described and his mental map is presented. The author of the thesis gives there also answer to question whether Matković is a writing traveller or a travelling writer. Following chapter shows Matković’s attitude to America. The author concludes that the author feels strange in the United States and constantly compares American reality to European standards. The author of the thesis reaches also the conclusion that the writer is strongly connected to European tradition and with his homeland. The last chapter includes the analysis of the literary description of American society presented in the essays. In her thesis the author shows that Matković in his writings has a negative attitude to America and shows the country in critical way, but through the variety of literary games used in his essays makes reading is interesting and engrossing.