The theme of liberty, although manifested in a variety of Jasper’s writings, will be studied primarily on the basis of his two works: Philosophy of Existence and Philosophical Faith and Revelation. This choice will help organize and provide clarity around the core ideas that the thesis is based on. These core ideas will be constituted by the following questions: What are the necessary conditions for the phenomenon of liberty to appear? And is that liberty in itself a releasing factor?The first section will present the scope of consideration of the problem of liberty, in this case, the existentialism of Jaspers. In this section of the thesis concepts that appear in the context of liberty in Philosophy of Existence will be approached, as well as their analysis in Jaspers by R. Rudziński. Presentation of liberty would be impossible not so much without an existential context, as without mutual connections and entailment of the theme of liberty from the theme of existence. It will not be a comprehensive representation of existential thought of Karl Jaspers, but a mere attempt at anchoring the theme of liberty on the grounds of liberty existentialism in the aspects of freedom. It also includes reflections on border situations, which the author considers as crucial, also as part of an introductory reflection on liberty. In the second section of the thesis is devoted to a description of the themes of liberty in the work Philosophical Faith and Revelation by Karl Jaspers by means of focusing on the “ciphers” of transcendence - as a detonator in the process of existential liberation. The third section will be devoted to Philosophy of Existence, and Philosophical Faith and Revelation. It constitutes a culmination of the thesis, where an attempt is made to present a possible answer to the posed questions. The final section will consist in an attempt to summarize and refer to the pre-established goals. Due to the size of Karl Jaspers’ published work the thesis will show only the existential context of discussion about liberty.Finally, reflections on liberty will bring us to the observation that liberty cannot be a general recommendation in identical form for each individual. Liberty reveals that while expressing a certain process, it itself is liberated, because it can be implemented in many ways. Moreover, for every existence, liberty means something different. The very concept of liberty can only be understood through one’s own liberty. This meta-level shows that the notion, tapping the same kind of liberty, is marked by its extraordinary characteristic. It is because of the infinite number of possible realizations of liberty, the final decision of what it is must relate to a method other than science - the existential method. Liberty as meant by Jaspers is an existential one, thence in reference to each of us it needs instantiation in each individual existence. Liberty is therefore the route to shaping oneself as the most true, since it brings out in us what is our very essence of existence, our existential core, as on its own it lacks concrete content but takes over our existence as a principle of action.
Głównym celem pracy jest przedstawienie tematu wolności z podobnym Jaspersowi zaangażowaniem, gdyż bez tego specyficznego podejścia nie sposób w pełni odkryć i zrozumieć dzieł filozofa. Chociaż temat ten pojawia się w jego różnych pismach, jest badany przede wszystkim na podstawie dwóch dzieł autora „Filozofii egzystencji” oraz „Wiary filozoficznej wobec objawienia”. Wybór porządkuje a także nadaje jasność myślom wokół, których budowana jest praca. Rdzeniem jej będą pytania: Jakie są warunki konieczne dla zaistnienia zjawiska wolności? Czego możemy się dowiedzieć o wolności?Każdy człowiek jako istota wyróżniona w porządku natury dostaje zadanie wolności, stąd w myśli Jaspersa współistnienie wolności jednostkowej, i jej szerszego aspektu która odnosi się do całej ludzkości. Dlatego też wątek wolność w jako ciągle żywy i tętniący coraz to nowymi siłami, został wybrany przez autorkę jako temat niniejszej pracy. W pierwszej części przedstawiona jest płaszczyzna, na której rozważany jest problem wolności. Płaszczyzną tą jest filozofia egzystencji Jaspersa. W tej części pracy są badane pojęcia pojawiające się w kontekście wolności w Filozofii egzystencji a także ich analiza w książce R. Rudzińskiego Jaspers. W pracy tej autorka stara się dowieść tezy, iż egzystencja nie może być realizowana poza wolnością. Niemożliwe wydaje się przedstawienie wolności zarówno bez ukazania kontekstu egzystencjalnego, jak i przedstawienia ich wspólnego funkcjonowania. Niezbędnym zatem, jest ogólne określenie tego co Jaspers nazywa filozofią egzystencji. Nie jest to całościowe przedstawienie jego myśli, a wyłącznie próba zapośredniczenia tematu wolności na podłożu egzystencjalizmu. W pierwszej części również znajdują się rozważania dotyczące sytuacji granicznych, które autorka uznaje za konieczne do przedstawienia, jako element wprowadzający do namysłu nad wolnością. Druga część jest poświęcona Filozofii egzystencji oraz Wierze filozoficznej jako objawieniu. Jest to punkt kulminacyjny pracy, w którym podjęta jest próba odpowiedzi na postawione pytania. Wolność egzystencjalna nie jest zatem obiektem ale wyjątkowym zadaniem w którym człowiek otrzymuje siebie jako dar. Zanim jednak człowiek ją osiągnie musi odnaleźć swój sposób jej realizacji. Ostatecznie namysł filozofa nad wolnością przywodzi do konstatacji, iż nie może ona być ogólnym zaleceniem o jednakowym dla wszystkich ludzki brzmieniu. Wolność odkrywa przed nami to, że wyrażając pewien proces, sama jest wolna, ponieważ może być realizowana na wiele sposobów. Co więcej dla każdej egzystencji wolność oznacza coś innego. Samo pojęcie wolności rozumiane być może wyłącznie z uwagi na swoją wolność. Ten meta-poziom ukazuje, że już samo pojęcie „dotykając” wolności zostaje naznaczone jej niezwykłą właściwością. Właśnie z uwagi na nieskończoną ilość możliwości realizacji wolności, badanie tego, czym jest, musi odnosić się do metody innej niż naukowa – jest nią metoda egzystencjalna. Swoistość wolnością egzystencjalną wyraża się w tym, iż odnosząc się do każdego z nas, potrzebuje swojej konkretyzacji w poszczególnej egzystencji. Jest ona drogą do ukształtowania siebie jako najbardziej prawdziwego. Wydobywa z nas to co jest treścią naszej egzystencji, naszym egzystencjalnym rdzeniem, ponieważ sama nie posiadając konkretnej treści, przejmuje treść naszej egzystencji jako zasadę działania. Bez wolności, zatem człowiek nie może stać się prawdziwie sobą, ponieważ dopiero dzięki jej realizację poprzez wybór może faktycznie odzyskać siebie i wejść na drogę ku egzystencji.
