Tematem i celem niniejszej pracy magisterskiej jest analiza reporterskiego spojrzenia na Syberię w reportażach Jacka Hugo-Badera i Romualda Koperskiego, oraz rzemiosła ich dziennikarskiej pracy.Pierwszy rozdział zatytułowany jest „ Teoria reportażu”, zawiera próbę wyjaśnienia czym jest reportaż, pokazania historii reportażu, a także jego cechy i osobowości polskiego reportażu. W pierwszym podrozdziale 1.1. pt.: „Historia reportażu”, przybliżona została historia europejskiego reportażu. W drugim podrozdziale 2.2., zatytułowanym „Cechy reportażu” zostały przybliżone cechy reportażu. Dzielą się one na te pochodzące z literatury pięknej i te wykorzystywane w publicystyce. Zostały więc poddane analizie takie elementy reportażu jak: narracja, wykorzystane środki stylistyczne, sposób wypowiedzi, praca i warsztat reportera. Ostatni podrozdział tej części pracy 1.3. zatytułowany „Polscy reporterzy” wprowadza w tematykę historii polskiego reportażu. W Polsce jego pierwotną formą były dzienniki, wspomnienia z bliskich i dalekich krain, czy kroniki, a w XIX wieku również nowele. Rozwój reportażu przypada w Polsce i za granica na lata dwudzieste ubiegłego wieku i trwa do dzisiaj.Rozdział drugi nosi tytuł „Syberia” i przybliża temat tego wielkiego terytorium Federacji Rosyjskiej. W pierwszym podrozdziale 2.1. „ Trudności sybirskiego życia” podkreślono duży wpływ klimatu, bogatej fauny i flory, które są przyczyną życiowych trudności i surowego mieszkańców Syberii. Drugi podrozdział 2.2. nosi tytuł „Historia i kultura Syberii, poświęcony jest tak początkom syberyjskiej kultury jak i jej obecnej sytuacji. Przedstawiona zostanie w tym miejscu historia zdobycia przez Rosjan Syberii, oraz wpływ różnorodnych religii na grupy etniczne charakterystyczne tylko dla Syberii – czyli m.in. Nieńcy, Czukcze, Buriaci.Podrozdział trzeci zaczyna część pracy poświęconej wpływowi na gospodarkę, historię i kulturę Syberii. Polska historia poprzecinana jest zsyłkami, deportacjami na przymusowe prace lub miejsce odosobnienia, którym jawiła się Syberia. Wielu rewolucjonistów, „wrogów narodu”, a także niewinnych cywilów zostało wywiezionych na Syberię. Punkt 2.4. „Pierwsze polskie opisy, badania i podróże” opisuje znanych Polaków, którzy zostali zmuszeni do wieloletniego życia na Syberii, a nawet dożyć swoich dni na nieprzejednanej syberyjskiej ziemi.Temat Syberii jest otwarty dla współczesnych reporterów i pisarzy. W piątym podrozdziale 2.5. „Polskie powojenne wspomnienia i reportaże z Syberii” zostały zebrane krótkie opisy powojennych książek – wspomnień o Syberii.W trzecim rozdziale poruszony zostaje temat różnic i podobieństw w wyobrażeniu Syberii przez J. Hugo-Badera i R. Koperskiego. W pierwszym podrozdziale „Rola Syberii w obu reportażystów, oraz odmienne podejście autorów do Syberii i zamieszkujących ją kultur,” zostały przedstawione motywacje autorów, obrazujące dlaczego Syberia i Rosja została przez nich wybrana na główną bohaterkę ich reportaży. Zostały zebrane ich wypowiedzi o miłości do Rosji i Syberii, o jej specyficznej kulturze, wyjaśniające wybór trudnego tematu jakim jest Syberia, a nie inny, o wiele lżejszy temat. W pierwszym podrozdziale zebrane są różnice w pojmowaniu Syberii. W drugiej części tego rozdziału 3.2. pt: „Pokrewieństwo reportaży J. Hugo-Badera i R. Koperskiego” przedstawione są te elementy ich reportaży, które są do siebie podobne. Między innymi obaj autorzy podkreślają wielkie znaczenie alkoholu w relacjach z Rosjanami, opisują sybirską kuchnię, ludzi zamieszkujących tą krainę – czym się zajmują i w co wierzą.W czwartym rozdziale znajduje się ostateczna analiza pracy reporterów – Jacka Hugo-Badera i Romualda Koperskiego. Obaj autorzy związali soje życie z Rosją i tej tematyce poświęcają swoje reportaże. W tym rozdziale porównane jest podejście do tematu Syberii i jej mieszkańców, oparte tym razem na analizie ich warsztatu dziennikarskiego.
The subject and the aim of this thesis is the analysis of reportage skills of Jacek Hugo-Bader and Romuald Koperski, and their approach to Siberia, as common matter of theirs professional work as well as both of them admit, that one of theirs biggest passions. This thesis consists of two parts: theoretical and practical one. Theoretical part describes reportage as specific genre of literature. It also contains basic information on Polish and foreign forerunners and classics of reportage, who defined its specific form. Second part, a practical one, focuses on system of work of two mentioned reporters and their approach to their work, theirs “modus operandi”, especially in the matter of Siberia. The chapter one – „The theory of reportage” – contains description and definition of reportage, as well as it’s history and evolution. The definition “reportage” is taken from Latinian word reportare, what means “to advise”, “to inform”. Reportage as separate genre of literature emerged in the first half of 19th century, accordingly to development of press market, due to increasing demand on relations from fronts of wars, conducted especially often in that time, as well as fast changing international environment, activities of national independency movements and the atmosphere of “boiling” political situation.Though the reportage, as a literary genre, was defined in 19th century, many examples of literature, even from ancient times, contain some of its features. Parts of ancient diaries, chronicles and memories of ancient authors can be considered as examples of literature with some attributes of reportage. The golden era of reportage took place during 1st and the 2nd world wars and the turbulent twenty years between them. The structure and character of reportage is subordinated to its main objective – to share an information. That determines it’s content, which should be strictly based on facts. However, this aim doesn’t impose restriction as regards to stylistic measures, as the way to influence and to shake the reader. The task of the reporter in not just to convey an information, but also to “transmit” the emotions and the atmosphere of reported incidents. This can’t be achieved using only simple press language, without any stylistic measures of belle-lettres. In practical part of this essay I’ve focused on professional and literary output of two Polish reporters – Jacek Hugo-Bader and Romuald Koperski. Both of them using reportage as a main material of professional work as journalists and the method of expression. Both of them spent much of their life in Siberia, and devoted considerable part of their professional activity to explore this area, to get familiar with it and its inhabitants, and to share their experience to the readers. Their approach to this matter and to Siberia itself is where the similarities end. When Jacek Hugo-Bader, as a professional journalist focuses mostly on “dark” part of existence in rough Siberian conditions, an day-after-day struggle to survive, Romuald Koperski shows the bright side of inhibitants’ life – the life in harmony with nature, according to it’s ancient rhythm and to the ancient unwritten rules, which defined relations between people living in this region long time before any government tried to impose its own regulations. What can be learned from this study is that your opinion on any matter, especially if you can’t “touch” it personally, depends, to certain extent, on the vision of the reporter. It doesn’t apply only to transferring ones impressions, prejudices or feelings from reporter to reader, but also to sometimes unwilling creation of deformed image of given matter by specific selection of facts.
