Odpowiedzialność materialna pracowników za powierzone mienie

This Master’s thesis presents aspects of material liability on property entrusted to the possession of an employee regulated in Chapter V of the Labor Code. The purpose of my research is to prove that the current legal solutions perform two very important functions. In the first place, they create a legal mechanism of the financial character, which apart from the other employee’s responsibilities, shapes their behavioral patterns, especially those related to looking after the employer’s property. The second function is focused on ensuring an effective protection of the legitimate interests of an employer, through the tools of mitigating this liability in case an employee inflicts the damage unintentionally or imposing obligation to compensate the loss if the damage was committed intentionally. Chapter I relates first of all to making comparison between material liability of employees on general principles and responsibility for property entrusted to the possession of an employee, for despite there are many similarities between them, there are also essential differences that influence the subsequent legal position of an employee. Moreover this chapter includes three key functions of the responsibility for the entrusted property which are: education and prevention, compensation and punishment. Chapter II reviews the concept and the essence of responsibility for the entrusted property, and in particular the legal basis on which it is based, the upper and lower limits of the liability, including all the possible ways of its alleviation. It says also what consists in the proper entrusting property as well as what consequences of its incorrect performance are. Chapter III describes the property that can be entrusted to an employee with obligation of its return or making settlement for it, however, not only those defined in Article 124 § 1 KP but also other properties not specified by the legislator in this article. There were also discussed all other premises of financial responsibility for entrusted property i.e. such circumstances, existence of which can guarantee assignation of the material property to an employee. Therefore Chapter IV of this thesis relates to an employee who on the account of non-fulfillment or improper performance of work, inflicted damage to their employer’s property due to his or her own fault, and where in such case there existed cause and effect link between the illegality of the employee behavior and the incident resulting in damage.

W niniejszej pracy dyplomowej została podjęta problematyka odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie, uregulowanej w dziale V Kodeksu Pracy. Celem moich rozważań jest udowodnienie, iż obecnie obowiązujące rozwiązania prawne pełnią dwie bardzo istotne funkcje. Po pierwsze tworzą mechanizm prawny o charakterze majątkowym, który obok innych jeszcze form pracowniczej odpowiedzialności, kształtuje wymagane wzorce postaw u pracowników, a zwłaszcza te postawy, które dotyczą dbania o mienie pracodawcy. Z kolei druga funkcja skupia się na zapewnieniu rzeczywistej ochrony słusznym interesom pracodawcy, poprzez narzędzia łagodzące tę odpowiedzialność, w przypadku wyrządzenia przez pracownika szkody z winy nieumyślnej oraz poprzez nałożenie na pracownika obowiązku zrekompensowania całej szkody, jeśli dopuścił do jej powstania umyślnie.Rozdział I dotyczy przede wszystkim porównania odpowiedzialności materialnej pracowników na zasadach ogólnych, z odpowiedzialnością za mienie powierzone, gdyż pomimo wielu łączących ich podobieństw występują także istotne różnice, które wpływają na późniejszą sytuację prawną pracownika. Rozdział ten zawiera również trzy kluczowe funkcje, jakie pełni odpowiedzialność materialna za mienie powierzone, tj. wychowawczo-prewencyjna, kompensacyjna i represyjna. W rozdziale II zostało omówione pojęcie oraz istota odpowiedzialności za mienie powierzone, a w szczególności na jakiej podstawie prawnej się opiera, jaka jest górna i dolna granica tej odpowiedzialności, w tym wszystkie możliwe sposoby na jej złagodzenie oraz na czym polega prawidłowość powierzenia mienia i jakie skutki wiążą się z wadliwością tej czynności. Rozdział III charakteryzuje mienie, które pracodawca może powierzyć swoim pracownikom z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się, ale nie tylko te, które określa art. 124 §1 KP lecz także inne mienie niewyliczone przez ustawodawcę w tym artykule. Omówione zostały również wszystkie przesłanki odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone, czyli takie okoliczności, których istnienie zagwarantuje przypisanie pracownikowi odpowiedzialności materialnej. Zatem rozdział IV niniejszej pracy magisterskiej dotyczy pracownika, który przez wzgląd na niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych, z własnej winy wyrządził swojemu pracodawcy szkodę, a dodatkowo pomiędzy bezprawnością jego zachowania, a zdarzeniem szkodzącym zaistniał związek przyczynowy.