The place of the Republic of Belarus in the EUs Eastern Partnership project

Thesis, titled The place of the republic of Belarus in the EU’s Eastern Partnership project presents an analysis of the position of Belarus in Eastern Partnership. It describes the formal basis of the initiative, as well as the process of its implementation. It also shows factors that led to the separation of the EP as an independent policy to the European Neighborhood Policy. Thesis examines the relationships between the European Union and Belarus in the years 1991 - 2009, when Eastern Partnership was launched. Author stresses the correct shape of the initial relations, and turning point in 1996, when the collapse of positive relations occurred. This situation has forced the EU to develop its own strategy towards Belarus. The author emphasizes two-level nature of the relationships, on the one hand aimed at maintaining the necessary relations with representatives of state power, and on the other focused on supporting the Belarusian opposition.The two levels of relationships are also evident after the act of inclusion of Belarus in the EP program. Hopes for constructive cooperation with Minsk have been abandoned after the presidential election in the republic in December 2010.The author stresses also the shortcomings of the initiative. Possibility of overcoming the stalemate in relations between Belarus and EU seems unlikely, what reduces the effectiveness and credibility of the Partnership. The problem is to determine, whether Belarus is really interested in developing relations with the EU or the project is treated only as an emergency exit in case of the crisis in relations with Russia.

Niniejsza praca stanowi analizę pozycji Białorusi w programie Partnerstwa Wschodniego. Opisuje formalne podstawy inicjatywy, jak również postępowanie procesu jej wdrażania. Analizuje także czynniki, które doprowadziły do wydzielenia się PW jako niezależnego wobec Europejskiej Polityki Sąsiedztwa programu, jako najważniejszy podając działanie państw UE w kierunku pogłębienia współpracy z krajami objętymi wschodnim wymiarem EPS. Praca analizuje także relacje pomiędzy Unia Europejską a Białorusią w latach 1991 – 2009, kiedy to nastąpiła inauguracja PW. Zaznacza początkowy poprawny kształt wzajemnych stosunków, wskazując na cezurę roku 1996, kiedy to nastąpiło ich załamanie. Taki stan rzeczy zmusił Unie Europejską do wypracowania własnej strategii względem Białorusi. Autorka podkreśla dwupoziomowy charakter relacji, nastawionych z jednej strony na podtrzymywanie koniecznych stosunków z przedstawicielami władzy państwowej, a z drugiej na wspieranie białoruskiej opozycji. Dwupoziomowość relacji widoczna jest również po roku 2009, czyli włączeniu Białorusi w program PW. Nadzieje na konstruktywną kooperację z Mińskiem w ramach nowej unijnej inicjatywy zostały porzucone wraz z zaostrzeniem stosunków po niedemokratycznych wyborach prezydenckich w republice w grudniu 2010 r. Nałożenie przez UE sankcji wizowych na elitę polityczną Białorusi, uniemożliwiło normalny udział jej przedstawicieli w spotkaniach Partnerstwa Wschodniego. Nie zmniejszyło to jednak wsparcia okazywanego przez UE społeczeństwu obywatelskiemu republiki. Jako szansę dla białoruskiej opozycji przedstawia się przede wszystkim możliwość udziału w pracach Forum Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego.Autorka pracy podkreśla mankamenty inicjatywy PW. Możliwość przezwyciężenia impasu w stosunkach na linii Białoruś – UE wydaje się w najbliższym czasie mało prawdopodobna, co obniża efektywność i wiarygodność programu Partnerstwa. Problemem jest rozstrzygnięcie, na ile Białoruś jest rzeczywiście zainteresowana rozwojem relacji z UE w ramach PW, a na ile traktuje program jedynie jako wyjście awaryjne w razie załamania kontaktów z Rosją. Z drugiej strony należy się zastanowić jakie działania w kierunku uatrakcyjnienia swojej oferty podejmuje UE.