"Romanetto: jego stosunek do literatury światowej oraz rola w rozwoju literatury fantastycznej i detektywistycznej na gruncie czeskim."

Twórczość Jakuba Arbesa jest w Polsce bardzo słabo znana. W mojej pracy staram się ustalić czym w istocie było romanetto, z jakimi gatunkami prozy fantastycznej i detektywistycznej można je łączyć i czy zasługuje na miano odrębnego gatunku. Arbes publikował romanetta w drugiej połowie XIX wieku (zazwyczaj wychodziły w odcinkach na łamach praskich czasopism takich jak Lumír). Akcja romanett była związana z Pragą, pojawiały się w nich autentyczne nazwy ulic i nazwiska znanych praskich osobistości. Te krótkie utwory, przypominające pod względem budowy nowelę, wyróżniały się sensacyjną fabułą i występowaniem zjawisk o charakterze fantastycznym. Arbes wykazał się niezwykłym nowatorstwem wprowadzając do swoich utworów fantastykę naukową jako pierwszy na gruncie czeskim. Jego dzieła stały się inspiracją dla wielu innych autorów m.in. Jiřígo Karáska ze Lvovic, Karela Čapka-Choda czy Jaroslava Havlíčka i przyczyniły się do rozwoju fantastyki naukowej i powieści detektywistycznej w Czechach. Romanetto jako gatunek nie doczekało się szerokiej realizacji, co nie oznacza, że ta forma zupełnie zanikła. W 2003 roku została wydana postmodernistyczna wersja romanetta pt. Cień katedry (Stín katedrály) autorstwa Miloša Urbana (przetłumaczona na język polski).

Jakub Arbes’s pieces are almost unknown in Poland. In my work I am going to elucidate what was romanetto in it's substance, which fantastic and detective fiction genres it is associated with and whether it deserves being called a distinct genre. Arbes was publishing his romanettos in a second half of nineteenth century (usually in episodes in Prague’s journals such us Lumír). Arbes placed romanetto’s action in Prague and was using autentic names of streets and famous citizens. Those short pieces, reminiscent to novel, had exciting plot with fantastic phenomenons. Arbes was a real innovator and the first writer in Czech Republic who put science fiction elements in his books. His pieces have become a source of inspiration for further authors like Jiří Karásek, Karel Čapek-Chod, Jaroslav Havlíček and others and have contributed to evolution of science and detective fiction in Czech literature. Although romanetto has never become a very popular genre, it doesn’t mean that it has completely faded away. In 2003 there has been published a postmodern version of romanetto - Miloš Urban’s book Stín katedrály (translated into polish).