American Psycho by Bret Easton Ellis. Original version and translation by Jedrzej Polak.

W swojej pracy zajmowałem się badaniami ekwiwalencji powieści American Psycho, stworzonej przez tłumacza powieści na język polski, Jędrzeja Nowaka.Pracę rozdzieliłem na cztery rozdziały, z których dwa pierwsze stanowią większe całości, składające się z dwóch podrozdziałów.Rozdział pierwszy to część metodologiczna i określenie przedmiotu badań. W podrozdziale pierwszym określam problem ekwiwalencji i jego rozmaite ujęcie w pracach przekładoznawczych, przede wszystkim istotna jest tutaj terminologia z pozycji Routledge Encyclopedia of Translation, A textbook of translation i Mała encyklopedia przekładoznawcza.Drugi podrozdział rozdziału pierwszego to podstawowe informacje dotyczące powieści, jak również uzasadnienie, dlaczego wybrałem akurat tę powieść. Wskazuje tutaj na takie jej elementy jak: nacechowanie post-modernistyczne, specyficzna konstrukcja zdań, przenikanie się fikcji i elementów świata kultury i sztuki. Powieść posiada nihilistyczny charakter, za sprawą swej wymowy zaliczana bywa do fikcji transgresywnej.Kolejny rozdział rozpoczyna podrozdział zatytułowany Timothy Price, analizuję tam część z narracją trzecioosobową. Zwracam uwagę na różne zjawiska obecne w tekście przekładu, proponuję też ewentualne alternatywne wersje. Głównie zachodzi w tekście tłumacza zjawisko eksplicytacji, stosuje on wiele parafraz i przesunięć.Drugi podrozdział to analiza fragmentu z narracją pierwszoosobową i opis szczegółowego przejścia od narratora nacechowanego allotropicznie do narratora autotropicznego. Kolejny raz w tekście zaobserwować można liczne eksplicytacje ale też zmiany rejestru.Trzeci rozdział to analiza porównawcza fragmentu American Psycho, który pojawia się w innej książce Ellisa, Księżycowy Park, gdzie przekład stworzony został przez innego tłumacza.Tutaj zwracam uwagę na przeciwstawne tendencje u obu tłumaczy, zaobserwować tu można techniki egzotyzujące z jednej strony i adaptujące z drugiej. Swoje wnioski podsumowałem w kończącym pracę krótkim rozdziale sumującym.

The topic of my essay was connected with equivalence, that was created by polish translator of B.E. Ellis's novel American Psycho. I split it into four sections, the first two being the larger whole, consisting of two sections.The first chapter is a methodological part. In first section i define the whole problem of equivalence. I use here various translatological terms, the most importat here are those of Routledge Encyclopedia of Translation, A textbook of translation and Mała encyklopedia przekładoznawcza.The second chapter of the first section is basic information about the novel, and the reasons why I chose this novel. In name here the post-modern features, very individual style of the author, elements of fiction together with some world famous cultural, musical and industrial icons. I also mentioned the nihilistic character and features of transgressive fiction present in the novel.The next chapter begins with section entitled Timothy Price, where I analized the third-person narration. I pay attention to different phenomena present in the translated text, I also suggest possible alternative versions. I mainly named the expilicitation phenomenon, but also paraphrases and shifts.The second section is an analysis of a fragment of first-person narration and a detailed description of the transition from allotropic narrator to autotropic. Once again, the text can be observed numerous explicitations, but also changes of register.The third chapter is part of a comparative analysis of American Psycho, which appears in another Ellis's book, Lunar Park. The translation was created by another translator.I pay attention to the opposite trends in the two translators, the first is adaptating a lot of features, while the second one has created a text with numerous exotizations.The essay is summarized in the last chapter.