Ornament akantowy w wyposażeniu i wystroju krakowskich wnętrz sakralnych

The main theme is analyse of occurence named acanthe ornament limited by Cracow churches’ decor at the end of the 17th and beginning of the 18th century. First chapter tells about previous researches about acanthe ornament in European art and detailed its place in polish history of art. There was presented research method used in thesis and there was defined the concept of acanthe ornament. Chapter number two includes history and genesis of acanthe ornament with presenting main authors of ornamental prints and many occurrences connected with decoration’s realization, especially these important for polish art. Third chapter is analyst of acanthe decoration in Cracow churches’ decor, such as altars, organs, stalls, railings, tombs, frames etc. The most important artist not only for Cracow art, but also for Małopolska area was Jerzy Hankis. Thesis’ supplement is topographical catalogue supplemented with many photos of Cracow pieces of art and ornamental prints.

Praca stanowi próbę analizy zjawiska wśród nowożytnej dekoracji dzieł sztuki w obiektach sakralnych Krakowa okresu przełomu XVII i XVIII wieku zwanego ornamentem akantowym. W pierwszym rozdziale zaprezentowano dotychczasowy stan badań, które do tej pory podejmowano w ramach tematu ornamentu akantowego w sztuce europejskiej, a także określono miejsce, jakie badania nad ornamentyką zajmują obecnie w polskiej historii sztuki. Na potrzeby dalszych badań przedstawiono propozycję metod badawczych zjawiska, a także określono jego definicję. W drugim rozdziale zaprezentowano podział pomiędzy dwoma na pozór podobnymi motywami dekoracyjnymi jakimi była wić antyczna oraz ornament akantowy. Zaprezentowano próbę wyjaśnienia genezy ornamentu akantowego, która wiązała się z rycinami ornamentalnymi oraz projektantami dekoracji. Opisano w sposób skrócony drogę ekspansji i ewolucji ornamentu na terenie Europy z wyszczególnieniem faktów istotnych dla sztuki polskiej. Trzeci rozdział stanowi analizę zjawiska przeprowadzoną na podstawie wystroju i wyposażenia wnętrz krakowskich kościołów. Opracowano podziały stylistyczne poszczególnych ornamentów, chronologię ich występowania oraz cechy charakterystyczne. Podkreślono rolę twórczości warsztatu Jerzego Hankisa dla propagowania ornamentu akantowego nie tylko w Krakowie, ale i na terenie historycznej Małopolski. Do pracy dołączono katalog topograficzny obiektów wystroju i wyposażenia krakowskich obiektów sakralnych uzupełniony fotografiami dzieł, a także rycin ornamentalnych, z których wywodzi się zdobiący je ornament.