Rola zwojów malowanych (thanka) w praktyce religijnej buddyzmu tybetańskiego

Celem tej pracy jest ukazanie tradycyjnego malarstwa tybetańskiego w kontekście praktyki religijnej buddyzmu wadżrajany, zdefiniowanie jego roli w rodzimej kulturze, oraz zwrócenie uwagi na różnice w rozumowaniu pojęcia sztuki między odbiorcami z Zachodu, a odbiorcami z Tybetu. Praca dzieli się na cztery rozdziały. W pierwszym opisane są praktyki tantryczne oraz buddyjska koncepcja „zręcznych środków”, których znajomość niezbędna jest dla zrozumienia sztuki tybetańskiej oraz celu jej powstawania. W rozdziale drugim przedstawione są etapy i znaczenie procesu tworzenia zwojów malowanych (thanka). Rozdział trzeci dotyczy wybranych elementów ikonografii buddyzmu tybetańskiego oraz ich wartości z religijnego punktu widzenia. Czwarty i ostatni rozdział skoncentrowany jest na wykorzystaniu zwojów malowanych w tantrycznej medytacji, opisana jest w nim kluczowa dla tematu praktyka jogi bóstwa, jej przebieg oraz znaczenie.

The purpose of this work is to present the traditional Tibetan paintings in context of religious practice of Vajrayana Buddhism, to define their role in Tibetan culture and also to point out the difference in understanding the term “art” between viewers from the West and from Tibet. The work consists of four chapters. The first one describes tantric practices and Buddhist concept of “skillful means”, which are crucial for comprehending Tibetan art and its purpose. The second one describes the stages and the meaning of process of creating a thanka painting. The third one concerns chosen elements of Tibetan Buddhist iconography and their religious value. The fourth and the last one concentrates on the usage of painted scrolls in tantric meditation and describes practice of deity yoga, crucial for this subject.