Labyrinth and library: motifs shaping the epistemological themes of S. Lem's Memoirs Found in a Bathtub and J. L. Borges' The Library of Babel

The thesis concentrates on two works - a novel by Stanislaw Lem titled "Memoir Found in a Bathtub" and Jorge Luis Borges' short story "Library of Babel". Both are discussed in terms of their defining themes - the library and the labyrinth. In both cases, these motifs serve the construction of a certain epistemological model. Though there are many similarities between the themes of both texts (entirety of human knowledge as a labyrinth, linguistic nature of reality, the role of chance in process of cognition), the writers reach different conclusions about the nature of cognition. For Lem it is defined by infinity of universe and the law of entropy which governs it, on the other hand, the universe of Borges is deterministic, governed by the structure of myth.

Przedmiotem pracy są dwa utwory: powieść "Pamiętnik znaleziony w wannie" S. Lema i opowiadanie "Biblioteka Babel" autorstwa J. L. Borgesa. Oba teksty zostały przeanalizowane pod względem dwóch definiujących je motywów - biblioteki i labiryntu. W obu przypadkach motywy te służą konstrukcji pewnego modelu epistemologicznego. Pomimo podobieństwa wielu konceptów występujących w obu tekstach (dorobek ludzkiej wiedzy jako labirynt, językowy charakter świata, rola przypadku w procesie poznawczym), pisarze dochodzą do odmiennych wniosków na temat natury poznania. Dla Lema jest ono warunkowane przez nieskończoność Wszechświata i prawo entropii, któremu ten podlega; z kolei Wszechświat Borgesa jest deterministyczny, zakorzeniony w strukturze mitu.