"Działalność biskupa Jana Małachowskiego w diecezji krakowskiej."

Bishop Jan Malachowski was Bishop of Krakow in 1681 after taking over the office of the late Andrzej Trzebicki. He became famous in the historiography as a zealous priest who took care of the integrity of the Catholic faith, as well as an efficient organizer of the projects in the diocese entrusted to him. In his youth he participated in the war with the Cossacks, and became famous especially in Beresteczko. After the childless death of his wife has decided to devote himself entirely to God, and became a priest. He avoided religious quarrels and disputes, he funded religious orders and used his money for the construction of the local churches, or the rebuilding of the city after its destruction during the wars with Sweden. The figure of the bishop was, in this work, a pretext for reflection on the overall condition of the Catholic Church in Poland in the second half of the seventeenth century. The basis of a source of episcopal activity Malachowski, especially his complex relationship, in accordance with the document of Sixtus the Vth, in Rome. He gave in it a relatively objective picture of the times in which he lived, and honest record of successes and failures of the clergy living under his authority. The final section highlights the traces of Małachowskiego which today can be discovered in Malopolska. All of these considerations have given a comprehensive overview of the work of that forgotten socially, Ordinary of the Diocese of Krakow.

Biskup Jan Małachowski został ordynariuszem krakowskim w 1681 roku przejmując urząd po zmarłym Andrzeju Trzebickim. Zasłynął w historiografii jako gorliwy duchowny dbający o nienaruszalność wiary katolickiej, a także sprawny organizator przedsięwzięć w powierzonych mu diecezjach. W swej młodości uczestniczył w wojnie z Kozakami, a zasłynął szczególnie pod Beresteczkiem. Po bezpotomnej śmierci swej żony postanowił poświęcić się całkowicie Bogu i został duchownym. Unikał waśni i sporów , fundował zakony, a swoje pieniądze przeznaczał na budowę lokalnych świątyni, czy też odbudowę miasta po zniszczeniach w czasie wojen ze Szwecją. Postać biskupa stanowiła w tej pracy pretekst do rozważań na temat ogólnej kondycji Kościoła katolickiego w Polsce w II połowie XVII wieku. Podstawę stanowiły źródła dotyczące działalności biskupiej Małachowskiego, szczególnie jego relacja złożona, zgodnie z bullą Sykstusa V, w Rzymie. Dał w niej stosunkowo obiektywny obraz czasów, w których żył, a także rzetelny zapis sukcesów i porażek duchownych żyjących pod jego zwierzchnictwem. W ostatniej części zwrócono uwagę na ślady działalności Małachowskiego, które do dziś odkryć można na terenie Małopolski. Wszystkie te rozważania dały całościowy obraz pracy tegoż zapomnianego społecznie, ordynariusza w diecezji krakowskiej.