Wątki filozoficzne w koncepcji prawa Gustava Radbrucha

W niniejszej pracy chciałbym przybliżyć Czytelnikowi bogatą koncepcję niemieckiego filozofa i prawnika, w szczególności skupiając się na obecnych w jego teorii zagadnieniach filozoficznych.Rozdział I poświęcam przedstawieniu najważniejszych informacji biograficznych. Jestem zdania, że badanie twórczości każdego wybitnego przedstawiciela ze świata sztuki czy nauki nie może odbywać się bez znajomości jego życia.W rozdziale II opisuję najważniejsze elementy, które charakteryzowały koncepcję Radbrucha. Przedstawienie podstaw neokantyzmu badeńskiego oraz scharakteryzowanie relatywizmu i antynomizmu okaże się także niezbędne do zrozumienia dalszych założeń myśli niemieckiego filozofa i prawnika.W dwóch kolejnych rozdziałach omawiam zagadnienia związane z ideą prawa, która stanowi fundament całej koncepcji Radbrucha. Rozważania nad nią prawa prowadzą bezpośrednio do problemu obowiązywania prawa. Najpierw opisuję go na podstawie Filozofii prawa, w której Radbruch najpełniej zawarł swoje postulaty. Napotykamy w niej na problem ustaw haniebnych, który jest antycypacją wprowadzonej później koncepcji ustawowego bezprawia. O zmianach, jakie zaszły w filozofii Radbrucha po II Wojnie Światowej piszę szczegółowo w rozdziale V.Rozdział VI stanowi próbę zdefiniowania przeze mnie koncepcji autora Filozofii prawa w kontekście sporu prawo natury – pozytywizm prawniczy. Oprócz definicji zawartych w Encyklopedii prawa korzystam także z dzieł Herberta Harta i Lona Fullera, w których przedstawili założenia, jakimi ich zdaniem charakteryzują się obie szkoły. W rozdziale tym pragnę także określić jaki charakter miały zmiany w koncepcji niemieckiego filozofa prawa.W rozdziale ostatnim omawiam wpływ filozofii Radbrucha na dyskusję filozoficzno-prawną oraz orzecznictwo. Przedstawiam debatę pomiędzy Hartem i Fullerem, która odbyła się na łamach „Harvard Law Review”. Przykłady wyroków sądowych, które przytaczam, to orzeczenia Federalnego Sądu Najwyższego oraz Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, ogłoszone w ramach rozliczeń zbrodni popełnionych za czasów III Rzeszy. Zwracam też uwagę na stosunkowo niedawne werdykty sądów krajowych i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącego sprawy „strzelców na murze berlińskim”.

In this paper the author describes philosophical issues in Gustav Radbruch's legal philosophy.