W 2013 roku zrealizowano projekt, który polegał na przeniesieniu fragmentów łąk trzęślicowych z Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach do Ogrodu Botanicznego w Radzionkowie. Celem niniejszej pracy magisterskiej było zbadanie wpływu przeniesienia fragmentów łąk trzęślicowych na skład gatunkowy grzybów arbuskularnych (Glomeromycota) oraz mikoryzę arbuskularną u Molinia caerulea (trzęślica modra) oraz Selinum carvifolia (olszewnik kminkolistny), które są gatunkami charakterystycznymi dla tego zespołu roślinnego. Podczas badań określono także morfologię mikoryz arbuskularnych tworzonych przez te gatunki roślin. Sprawdzono obecność grzybowych endofitów – DSE (dark septate endophyte) oraz Olpidium spp., w korzeniach badanych gatunków roślin. Dokonano identyfikacji gatunków grzybów arbuskularnych występujących w glebie. Badano także dostępność propagul grzybów arbuskularnych oraz witalność i biomasę rośliny modelowej, Plantago lanceolata (babka lancetowata), hodowanej na glebie pobranej przed i po zabiegu. Wykonano analizy właściwości chemicznych gleby. Badania przeprowadzono w dwóch kolejnych latach, przed zabiegiem przeniesienia fragmentów łąk trzęślicowych (2013 rok) oraz po przeniesieniu (2014 rok). U M. caerulea zaobserwowano morfotyp Arum i Paris, natomiast u S. carvifolia typ pośredni 4. Nie wykazano różnic parametrów mikoryzowych u obu gatunków roślin przed i po zabiegu przeniesienia. Zarówno u trzęślicy modrej, jak i olszewnika kminkolistnego zaobserwowano grzyby DSE, a frekwencja kolonizacji korzeni wynosiła od 68% do 76%. W korzeniach obu gatunków roślin występowały także zarodnie przetrwalnikowe Olpidium spp. Frekwencja ich występowania w komórkach korzeni nie przekraczała 10%. Nie stwierdzono istotnych zmian w stopniu kolonizacji przez te endofity w ciągu dwóch lat. Z gleby pobranej z terenu oraz z hodowli grzybów arbuskularnych zidentyfikowano łącznie 25 gatunków grzybów arbuskularnych oraz pięć morfotypów oznaczonych do rodzaju. Z gleby pobranej z terenu oznaczono w ciągu dwóch lat 20 gatunków, a z hodowli laboratoryjnych 16. Gatunki, jakie wyizolowano, należą zarówno do często występujących w Polsce i na świecie (m. in. Claroideoglomus claroideum, Funneliformis mosseae, Septoglomus constrictum), jak i do rzadko spotykanych w Polsce (m. in. Acaulospora cavernata, Diversispora trimurales, Entrophospora infrequens). Część gatunków występowała tylko w roku 2013 lub 2014, np. Acaulospora capsicula i Acaulospora cavernata obserwowano w roku 2013, a Acaulospora koskei rok później. Niektóre izolowano tylko z prób z terenu, a inne tylko z hodowli grzybów arbuskularnych. Dostępność propagul, biomasa i witalność P. lanceolata nie różniła się istotnie pomiędzy 2013 i 2014 rokiem. Zabieg przeniesienia fragmentów łąk trzęślicowych nie wpłynął istotnie na grzyby arbuskularne; na stopień kolonizacji korzeni M. caerulea i S. carvifolia; na dostępność propagul grzybów arbuskularnych, a także na właściwości chemiczne gleby. Liczba gatunków grzybów arbuskularnych także pozostała na podobnym poziomie, choć niektóre stwierdzono jedynie w 2013 lub 2014 roku. Jednakże na podstawie dwóch lat prowadzenia badań nie można wyciągnąć pewnych wniosków na temat zmian bioty grzybów arbuskularnych. Przeprowadzone badania monitoringu właściwości chemicznych gleby, sprawdzania dostępności propagul grzybów arbuskularnych oraz porównania składu gatunkowego grzybów z gromady Glomeromycota są pierwszymi badaniami tego typu wykonanymi na świecie. Otrzymane wyniki mogą być wstępnym etapem do dalszych badań eksperymentalnych, mających na celu zbadanie wpływu grzybów arbuskularnych na rośliny łąk trzęślicowych. Konieczny jest także dalszy monitoring przeniesionych fragmentów omawianego zespołu roślinnego w celu ustalenia czy tego typu zabiegi będą mogły np. przyczynić się do ochrony zagrożonych siedlisk i gatunków roślin związanych z nimi.
Fragments of wet meadows from the International Airport "Katowice" in Pyrzowice were transferred to the Botanical Garden in Radzionków in 2013. The purpose of this study was to investigate the effect of transferring parts of wet meadows on the species composition of arbuscular mycorrhizal fungi (AMF, Glomeromycota) and arbuscular mycorrhiza (AM) in Molinia caerulea and Selinum carvifolia, which are characteristic species for this vegetation. The AM morphology formed by these species and the presence of fungal endophytes - DSE (dark septate endophyte) and Olpidium spp., in the roots of the tested plants was also examined. Arbuscular mycorrhizal fungi species occurring in the soil were identified. Availability of AMF propagules were investigated and vitality and biomass of model plant, Plantago lanceolata, grown on soils sampled before and after the transfer. The chemical properties of soils were analyzed. The study was conducted in two consecutive years prior, namely before transfer of wet meadows (2013), and when they were in the garden (2014). In M. caerulea Arum & Paris and in S. carvifolia Intermediate 4 morphotype were observed, respectively. There were no differences in mycorrhizal parameters of either plant species in two years. In the case of M. caerulea and S. carvifolia, DSE were observed, and the frequency of colonization of the roots ranged from 68% to 76%. In the roots of both species sporangia of Olpidium spp. were also observed. However, occurrence of sporangia in root cells did not exceed 10%. There were no significant changes in the frequency of DSE and Olpidium occurrence in two years. Over the course of the study, in total, 25 AMF species and five spore morphotypes identified to genus were found. Twenty species were directly isolated from soils, and 16 species from fungal laboratory cultures. Both species commonly occurring in Poland and in the world (e.g. Claroideoglomus claroideum, Funneliformis mosseae, Septoglomus constrictum) as well as rare species in Poland (e.g. Acaulospora cavernata, Diversispora trimurales, Entrophospora infrequens) were found. Some of the species occurred only in 2013 or 2014. Some of them were isolated only from field samples, and others only from fungal laboratory cultures. Availability of propagules, biomass and vitality of P. lanceolata did not differ significantly between 2013 and 2014. The transfer of wet meadows from the area of the airport "Katowice" in Pyrzowice to the Botanical Garden in Radzionków did not significantly affect AMF, the degree of colonization of the roots of M. caerulea and S. carvifolia, the availability of propagules AMF, or the chemical properties of soil. This study monitoring the chemical properties of soil, the abundance and species composition of AMF after the relocation of wet meadows is the first one of this type in the world. The results may be a preliminary step for further experimental studies to investigate the impact of AMF on plants characteristic to wet meadows. Further monitoring of the meadows is necessary in order to determine whether such treatments will be able to contribute to the protection of endangered habitats and species associated with them.
