Word and image in various graphic arrangements of „Locomotive” by Julian Tuwim

In the first chapter of this work is outlined a historical and biographical background accompanying the publication of poems for children by Julian Tuwim. There are also presented inspirations of the poet, through which he managed to turn his creativity toward younger readers. There are shown the achievements of Tuwim, especially in children's literature area, with particular emphasis on its origins and the year 1936, in which was premiered poem called „Locomotive”. Moreover, the attempt is made to answer the question of whether the „Locomotive” is a work intended only for the youngest readers. The second chapter contains important information on the typology of interactions that take place between text and image. According to them, there are conducted several analyzes of selected issues and implementation of the graphic layout of „Locomotive” by Julian Tuwim. They show clearly that the relations between text and image affects in a significant way to the final acceptance of the work. They can strengthen its connotations, pay attention to the value of phonic, help to correct recitation, and sometimes reduce the role of the text and constitute an obstacle to the reader.

W pierwszym rozdziale tej pracy nakreślone zostało tło historyczno-biograficzne towarzyszące publikacji wierszy dla dzieci Juliana Tuwima. Zostały przedstawione inspiracje poety, dzięki którym udało mu się zwrócić swą twórczość w stronę najmłodszych czytelników. Dokonano prezentacji dorobku twórcy, przede wszystkim literatury dziecięcej, ze szczególnym uwzględnieniem jej początków oraz roku 1936, w którym to swoją premierę miał wiersz pod tytułem „Lokomotywa”. Przedstawiony został również osobisty stosunek pisarza do świata dzieci. Co więcej, podjęta została próba odpowiedzi na pytanie, czy „Lokomotywa” jest utworem przeznaczonym wyłącznie dla najmłodszych czytelników, a także zbadano treść wiersza pod kątem interpretacji wizualnych. Drugi rozdział zawiera istotne informacje na temat typologii interakcji, zachodzących pomiędzy tekstem a obrazem. Według nich zostało przeprowadzonych kilkanaście analiz wybranych wydań i realizacji graficznych wiersza „Lokomotywa” Juliana Tuwima. Wynika z nich jednoznacznie, iż relacje zachodzące pomiędzy tekstem a obrazem, wpływają w znaczny sposób na ostateczny odbiór dzieła. Wzmacniają jego wydźwięk, zwracają uwagę na wartość foniczną, pomagają w poprawnej recytacji, niekiedy zaś jednak pomniejszają rolę tekstu i stanowią przeszkodę dla czytelnika.