SUMMARYThe aim of the thesis is to analyse and compare the concept of confinement in three contemporary Irish novels, namely, Colm Tóibín’s Brooklyn, Sebastian Barry’s The Secret Scripture and Emma Donoghue’s Room. The three chapters, each dedicated to a different novel, discuss a variety of confining factors, both external and internal, indicate the notion of a victim and a perpetrator and explore the theme of non-belonging which is closely related to the idea of unstable identity.The first chapter presents the constraints faced by the protagonist of Tóibín’s Brooklyn. The confining factors here are divided into the environmental or social ones as well as those related to specific people, who perform the role of “oppressors”. The idea of detachment and in-betweenness is introduced and the strong link between emigration and non-belonging is drawn. Close attention is paid to the character’s passivity and helplessness. Chapter two is devoted to Barry’s The Secret Scripture. Similarly to Chapter one, it studies diverse sources of woman’s imprisonment, mostly concentrating on social ostracism, political events and physical institutionalisation. The issue of trauma, memory and narrator’s reliability is mentioned. Moreover, there is a focus on the structure and narration, which considerably influences the reception of the novel.In the third chapter, related to Emma Donoghue’s Room, which somewhat varies from the previous books in terms of setting and subject matter, two clashing perspectives on captivity are illustrated. The section takes into account the voice of an adult woman and its opposition to the voice of a child; it presents the sources of diverse interpretations of freedom as well as the effects of confronting it. The problem of physical limitations and non-belonging is raised once more. The conclusion of the thesis combines all the possible similarities between the three novels. It proves that despite the existing differences, Brooklyn, The Secret Scripture and Room share a variety of features. They all focus on the experience of women’s confinement, though presented on different layers and in diverse realities. An interesting point of reference is represented by the boy’s character, visibly contrasting with all the other discussed cases. The final assumption of the paper is that the authors’ related socio-cultural background might have, to some extent, influenced the general idea of their novels.
STRESZCZENIECelem pracy jest analiza porównawcza motywu zniewolenia w trzech współczesnych powieściach irlandzkich, jakimi są „Brooklyn” Colma Tóibína, „Tajny dziennik” Sebastiana Barry’ego oraz „Pokój” Emmy Donoghue. Wątkiem przewodnim wszystkich trzech rozdziałów, z których każdy poświęcony jest innej powieści, są czynniki wpływające na fizyczne i psychiczne zniewolenie bohaterów. Ponadto, każdy rozdział porusza kwestię ofiary i winowajcy, problematykę niestabilnej tożsamości oraz szeroko rozumianej przynależności, a właściwie jej braku. Pierwszy rozdział ukazuje pełne ograniczeń życie głównej bohaterki „Brooklynu”. Przyczyny uwięzienia wskazane w powieści są wyraźnie podzielone na środowiskowe i społeczne oraz te, które związane są z działaniami poszczególnych osób, postrzeganych jako sprawcy nieszczęścia. Ponadto, autor wprowadza tematykę emigracji oraz ściśle z nią powiązany motyw odizolowania i zawieszenia, czy też rozdarcia, pomiędzy dwoma światami. Rozważaniom na powyższe tematy towarzyszy problem bezsilności i biernej postawy bohaterki. Rozdział drugi poświęcony jest „Tajnemu dziennikowi” Barry’ego. Podobnie jak rozdział pierwszy, porusza on problematykę ubezwłasnowolnienia kobiety, koncentrując się głównie na ostracyzmie społecznym, wydarzeniach politycznych i fizycznej instytucjonalizacji. Autor rozważa kwestię traumy, pamięci oraz wiarygodności narratorki. Co więcej, ze względu na ich wpływ na ogólny odbiór powieści, struktura i narracja poddane są krótkiej analizie. W rozdziale dotyczącym „Pokoju” E. Donoghue, książki nieco różniącej się od pozostałych zarówno kontekstem kulturowym jak i tematyką, zaprezentowane są dwa przeciwstawne poglądy na niewolę. Ta część pracy skupia się na interpretacji dwóch różnych perspektyw, dorosłej kobiety i dziecka; ilustruje przyczyny odmiennego postrzegania wolności oraz skutki konfrontacji z nią. Ponadto, analogicznie do poprzednich rozdziałów, autor kładzie nacisk na fizyczne ograniczenia oraz brak przynależności. Podsumowanie pracy zawiera zestawienie cech łączących wszystkie trzy powieści. Przedstawione są dowody na to, że pomimo istniejących różnic, „Brooklyn”, „Tajny dziennik” oraz „Pokój” wykazują wiele podobieństw. Każda z pozycji skupia się na doświadczeniu zniewolenia kobiet, rozpatrywanego na różnych płaszczyznach i w odmiennych kontekstach. Interesującym punktem odniesienia dla tych rozważań jest analiza postawy chłopca, wyraźnie kontrastująca z pozostałymi przypadkami analizowanymi w pracy. Ostatnia omawiana kwestia to zbliżone wątki biograficzne autorów, które najprawdopodobniej miały wpływ na zarys postaci i fabuły.
