"Restrykcja kaloryczna jako sposób na powstrzymanie starzenia"

Opóźnienie występowania zmian związanych ze starzeniem pod wpływem restrykcji kalorycznej jest od wielu lat intensywnie badanym zjawiskiem. Pośród stosowanych schematów restrykcji wyróżnia się dwie główne grupy: obniżenie zawartości kalorii obecnych w diecie oraz zmniejszenie częstości spożywania posiłków, znane też jako przerywane poszczenie. Istnieją dowody na ochronny wpływ diety wobec przypadków epilepsji czy udaru mózgu oraz na jej profilaktyczny wpływ na występowanie chorób neurodegeneracyjnych i pogorszenie funkcji poznawczych. Podłoże biologiczne starzenia jest wieloczynnikowe i obejmuje chroniczny stan zapalny, stres oksydacyjny, uszkodzenia mitochondriów i wynikający z nich zaburzony stan energetyczny komórki, obniżone tempo genezy nowych komórek i autofagii. Restrykcja kaloryczna może modulować wszystkie wymienione procesy, a korzystne efekty na zdrowie i wydłużenie życia zaobserwowano u różnych modeli zwierząt laboratoryjnych i wielu organizmów niemodelowych, co oznacza, że mechanizmy na które wpływa są bardzo konserwatywne ewolucyjnie. Analiza tradycyjnie skromnie odżywiających się populacji, osób poszczących ze względów religijnych i nieliczne dotychczas badania kliniczne pozwalają sądzić, że efekty obserwowane na modelach laboratoryjnych mogą zachodzić także u ludzi. Wciąż istnieją jednak kontrowersje dotyczące długotrwałych efektów restrykcji, szczególnie rygorystycznej, oraz spójności wyników niektórych badań.

Due to medical advancements human life expectancy has been steadily increasing for at least a century. This has lead to growing rate of age-related diseases. Caloric restriction without malnutrition is to date the only non-genetic intervetion which has consistently been shown to not only extend lifespan in various animal models, but also delay the onset of age-related diseases.Although underlying molecular mechanisms of dietary restriction are not yet completely clear, they appear to be highly evolutionarily conserved. Possible mechanisms involve modulation of key metabolic regulator proteins and pathways, improved stress response and antioxidant protection, upregulation of neurotrophic factors, attenuated inflammation and enhanced mitochondria biogenesis. Emerging evidence from studies on non-human primates and human subjects suggest high translatability of previous findings from laboratory animals. This offers an outlook for a possible new approach to prevention and treatment of symptoms of ageing in the future.The aim of this dissertation is to present most common experimental approaches to dietary restriction: caloric restrition (CR) and intermittent fasting (IF). Studies providing data on effects of CR on different organisms, notably rodents, rhesus monkeys and humans were described. Specific attention was focused on neurodegenerative disorders and age-related functional decline of the nervous system. Finally, as CR in humans is not without it’s health concerns, potential adverse effects and existing controversy around some studies were described.