A View of Marital Relationships in Leo Tolstoy’s Prose.

The purpose of this thesis is to present Tolstoy’s ideas on family, in particular to discuss his views on family relationships on the basis of his selected prose works. The first chapter examines Tolstoy’s ideal of love, as depicted in such works as Family Happiness, Anna Karenina, and War and Peace. In brief, Leo Tolstoy greatly supported the patriarchal model of the family. His work Family Happiness shows that the woman most of all ought to obey her husband, cast out vanity and break off all contact with corrupt individuals; whereas the role of the man is primarily to devote himself to economic and social work.The second chapter investigates the negation of this ideal based on the fates of the characters of Anna Karenina and The Kreutzer Sonata. Essentially, the aim of the human being is to achieve fulfilment and family happiness, however, Leo Tolstoy stressed that it might prove impossible if the physical sphere in the individual life reigns over the spiritual one. The ideal love is therefore spiritual, pure, devoid of carnal desires. In conclusion, the writer presents a constant struggle between good and evil in his works. He believed that the central aim of the human being is to maintain a continuous, versatile growth, as well as to struggle with one’s own weaknesses, in particular with egoism, vanity and desires. According to Tolstoy, human life may have a more profound meaning only by means of putting up this struggle, by modest and hard-working life and fulfilment of one’s social and family role.

Celem poniższej pracy jest ukazanie myśli rodzinnej Tołstoja, a zwłaszcza obrazu relacji małżeńskich na przykładzie wybranych utworów epickich. W rozdziale pierwszym przedstawiony został ideał tołstojowskiej miłości, ukazany w utworach Szczęście rodzinne, Anna Karenina oraz Wojna i pokój. Lew Tołstoj był zwolennikiem patriarchalnego modelu rodziny. Utwór Szczęście rodzinne pokazuje, iż kobieta powinna podporządkować się mężowi, wyzbyć się próżności i zrezygnować z kontaktów z zepsutym towarzystwem; rolą mężczyzny jest natomiast oddanie się pracy gospodarczej i społecznej. Rozdział drugi przedstawia zaprzeczenie owego ideału, na przykładzie losu bohaterów Anny Kareniny oraz Sonaty Kreutzerowskiej. Celem człowieka powinno być osiągnięcie spełnienia i szczęścia rodzinnego, jednak Lew Tołstoj podkreślał, iż nie jest możliwe, gdy w życiu człowieka dominują pierwiastki fizyczne nad duchowymi. Idealna miłość to miłość duchowa, czysta, wyzbyta cielesnych pragnień. Pisarz w swoich utworach przedstawia nieustanną walkę dobra i zła. Uważał, iż głównym celem człowieka powinien być nieustanny, wszechstronny rozwój, a także walka ze swoimi słabościami, a zwłaszcza z egoizmem, próżnością i żądzami. Według autora tylko podjęcie owej walki, a także pokorne i pracowite życie oraz dążenie do wypełniania swojej roli społecznej i rodzinnej może nadać życiu głębszego znaczenia.