Przeciążenie polskiego sądownictwa powszechnego, skutkujące przewlekłością postępowań sądowych, od wielu lat spotyka się z coraz większym zainteresowaniem ze strony władz państwa, które próbują rozwiązać ten problem poprzez reformę wymiaru sprawiedliwości. Reforma ta przybiera dwie formy. Z jednej strony, modyfikacji ulega organizacja pracy sądów, podział kompetencji między wybranymi szczeblami sądów, czy wreszcie model powoływania sędziów i ich asystentów. Z drugiej strony, obserwujemy promocję alternatywnych metod postępowania aniżeli zwykłe postępowanie sądowe. Niniejsze opracowanie dokonuje systematycznej analizy obecnej „infrastruktury” prawnej dla rozwoju postępowań ADR na przykładzie rynku finansowego. Przyjęta niedawno ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz. U. 2015 poz. 1348), rzuca nowe światło na postępowania ADR na rynku finansowym w Polsce, stąd też warto bliżej przyjrzeć się wpływowi tej regulacji na obecny stan prawny.Pierwszy rozdział tej pracy zawiera wstępną diagnozę problemu. Diagnoza ta pozwala zidentyfikować zagrożenia dla rozwoju alternatywnych metod rozwiązywania sporów na tak newralgicznym rynku usług, jakim jest rynek finansowy. W tej części pracy sformułowane zostaną powody dla specjalizacji postępowań ADR dla usług finansowych.W kolejnym rozdziale przedstawione zostaną natomiast unijne ramy prawne dla funkcjonowania postępowań ADR zarówno w odniesieniu do wszystkich sektorów gospodarki, jak i wobec sektora finansowego. Problematyka pozasądowego rozwiązywania sporów stanowi szczególny przedmiot zainteresowania dla instytucji unijnych, które podejmują szereg działań władczych i nie władczych służących do stymulowania postępu w tej dziedzinie, które pozwolą poprawić funkcjonowanie wewnętrznego rynku usług. Poczynione w tej części pracy uwagi posłużą w następnych fragmentach opracowania do zdiagnozowania poziomu implementacji przez polskie władze rozwiązań przyjętych w zaleceniach i dyrektywach unijnych.Kolejny rozdział pracy pochyla się nad problemem sektorowego podejścia do problemu rozwiązywania sporów na rynku finansowym w Polsce. Dotychczas funkcjonujące rozwiązania prawne w dziedzinie postępowań ADR, zwłaszcza postępowanie mediacyjne, nie miały swojej odrębnej regulacji w odniesieniu do poszczególnych sektorów polskiej gospodarki. Postępowanie mediacyjne w branży obuwniczej czy w ramach szeroko pojętego rynku finansowego miały jednolitą procedurę. Następny rozdział pracy magisterskiej analizuje kierunki zmian polskiego systemu rozwiązywania sporów na rynku finansowym. Ustawa o Rzeczniku Finansowym dokonała znaczącej reformy tego stanu prawnego, czyniąc z mediacji na rynku finansowym, w przypadku spełnienia określonych wstępnych wymogów, obowiązek instytucji finansowych, a nie, jak to było do tej pory, ich uprawnienie. Zmianie uległ cały model procedury mediacji, która pod rządami nowej ustawy, ma znacznie aktywniej stymulować strony do wypracowania kompromisu. Mediator przestaje już być wyłącznie neutralnym, czy wręcz biernym przekaźnikiem stanowisk stron, ograniczając się wyłącznie do zapoznania stron z zestawem skutecznych technik mediacyjnych. Mediator w świetle nowej regulacji ma za zadanie samodzielnie określić własną propozycję rozwiązania sporu, umożliwiając stronom szybkie zakończenie postępowania polegające na prostym przyjęciu sformułowanej oferty.Wreszcie w ostatnich dwóch rozdziałach, analizie poddane są szczególne rozwiązania prawne wprowadzone w dziedzinie procedury reklamacyjnej oraz postępowania mediacyjnego na rynku finansowym. Niniejsze opracowanie ilustruje, na przykładzie tej analizy, potencjalne konflikty i kolizje tej szczególnej regulacji względem ogólnego reżimu o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, które z pewnością nie sprzyjają stworzeniu skutecznego i spójnego systemu rozwiązywaniu konfliktów między podmiotami rynku finansowego a ich klientami.
Protracted litigation causing fatal disruption to the Polish judiciary finally led Polish state authorities to search for the solution of this crucial issue. The reform introduced as a result is two folded. On the one hand, we observe the reorganized operation of the courts, more efficient division of powers between the respective levels of the courts, or,an improved model of appointing judges and their assistants. On the other hand, we note the promotion of alternative disputes resolution ("ADR").The thesis undertakes a systematic analysis of the current "infrastructure" established in order to develop ADR on the financial market. The recently adopted law of 5 August 2015 on the out-of courts complaints reviewed by financial institutions and on the matter of Financial Ombudsman (Dz. U. 2015, item. 1348) sheds new light on the future of the ADR on the financial market in Poland. Therefore, it is worth taking a closer look at the impact of this regulation.The first chapter of this thesis contains a preliminary diagnosis of the problem. This diagnosis will identify threats to the development of alternative methods of resolving disputes in the financial market. This part outlines reasons for specialization of ADR in relation to financial services.Next chapter presents EU legal framework for the functioning of ADR proceedings in relation to all sectors of the market as well as in relation to the financial sector only. The issue of extra-judicial settlement of disputes is a particular object of interest for the European Union. Its institutions take a number of actions designed to stimulate progress in this area. This progress may have crucial impact on the creation and functioning of the internal single market. Remarks expressed here will serve as the excellent background of analysis of implementation of EU measures within the Polish legal system.Next chapter focuses on the problem of a specialized approach to the problem of resolving disputes on the financial market in Poland. So far, legal solutions implemented in the field of ADRs, particularly mediation, were not separately regulated in relation to particular sectors of the Polish market. Mediation related to the dispute evolved around the purchase of shoes or to the dispute in relation to the insurance contract had so far a single set of rules.Subsequently, thesis takes closer look at the orientation of the reform of dispute resolution system in the financial market in Poland. New law has significantly reformed the legal status of mediation on the financial market which is not any more the right but obligation for the financial institution.Also the mediation process has undergone a thorough modification. Under new law, mediator has a duty to much more actively encourage the parties to resolve the dispute. Mediator is thus no longer a purely neutral or even passive relay of the positions presented by the parties, whose role is only to acquaint parties with the set of effective mediation techniques. The mediator in the light of the new regulation is to independently determine its own proposal to resolve the dispute, allowing the parties to simply accept the formulated solution.Finally, last two chapters analyze specific legal solutions transposed in the area of the out-of court complaints procedure and mediation process. Thesis outlines here the potential conflicts between this new specialized financial regime and the general consumer disputes resolution regime, which certainly do not streamline the creation of an effective and coherent system for resolving the disputes between the financial institutions and its clients.
