W pracy, której tematem jest "Dokument jako ślad kryminalistyczny" postarano się połączyć aspekt wypracowanych i utrwalonych w technice kryminalistycznej zasad postępowania z dokumentami jako śladami i dowodami rzeczowymi, jak również fakt osiągnięć współczesnej kryminalistyki badawczej. Dokumenty są śladem szczególnym. Towarzyszą nam bowiem przez całe życie w różnych jego sferach: w domu, w szkole, w pracy, sklepach czy urzędach. Praca powstała w celu przedstawienia najważniejszych zagadnień z zakresu kryminalistycznego badania dokumentów od oględzin, aż do opinii biegłego, a także przedstawia przykłady z historii fałszerstwa dokumentów ukazując jak bardzo ten problem był i jest powszechny. Zagadnienie badawcze jest bardzo szerokie i obejmuje klasyczne oraz techniczne badania dokumentówW rozdziale pierwszym wgłębimy sie w tematykę fałszowania dokumentów dzięki książce Ladislava Bittmana "KGB oraz Sowiecka dezinformacja". W publikacji opisywane są fałszerstwa dokonywane przez KGB oraz Sowietów w czasie zimnej wojny uderzające szczególnie w rząd i politykę USA.Dalszy rozdział zaprezentuje nam różne pojęcia dokumentu oraz jego klasyfikację, a także jego definicję w różnych dziedzinach prawa tak by na końcu móc wytłumaczyć jego znaczenie w kryminalistyce.Kolejny rozdział odnosi się do fałszerstwa dokumentu. To zagadnienie zostanie omówione w kontekście kryminalistyki oraz prawa karnego. Skupimy się również na wiarygodności dokumentu, fałszerstwie podpisów i dokumentów publicznych, a także na ekonomicznych skutkach tych przestępstw.Następnie omówimy zagadnienie jakim jest ślad kryminalistyczny oraz jak wygląda jego klasyfikacja, by na końcu porównać ślad językowy ze śladem kryminalistycznym by na końcu dojść do wniosku "że każdy twór językowy, niezależnie czy jest przedstawiony graficznie, fonicznie, czy też w inny sposób, jest właśnie śladem kryminalistycznym."Jedną z najważniejszych czynności jest w jaki sposób zabezpiecza sie dokumenty suche, wilgotne, zbutwiałe, podarte i spalone. Istotne w tym rozdziale są również metody pobierania i kompletowania materiał porównawczego do badań kryminalistycznych. Wymieniamy tutaj materiał porównawczy do badań pisma ręcznego, pisma maszynowego oraz pieczątek i stempli, a także pobieranie materiału porównawczego z komputerów i drukarek.Dalsza część pracy traktuje o metodach kryminalistycznych badań dokumentów. Badanie dokumentów w kryminalistyce dzieli się zazwyczaj na dwie specjalności: klasyczne badania dokumentów i techniczne badania dokumentów. Podział ten stosowany jest m.in. przez Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji.W przypadku metody klasycznej przyjrzymy się identyfikacji osób na podstawie pisma ręcznego, gdzie podstawą do zidentyfikowania wykonawcy tekstu jest zindywidualizowany, wysoce niepowtarzalny sposób pisania. Przyjrzymy się badaniom porównawczym podpisów i paraf, oraz patologicznym zmianom pisma ręcznego.W przypadku badań technicznych dowiemy się jak określa się autentyczność dokumentów, jakie są techniki wytwarzania dokumentów oraz w jaki sposób identyfikuje sie materiały z jakich zostały zrobione. Poznamy wiedzę z zakresu odczytywania zapisów zamazanych, usuniętych, niewidocznych i przerobionych, a także wgłębionych śladów pisma, czy określaniu wieku dokumentów. Kolejnym punktem będzie przedstawienie prawidłowego przekazywania dowodów rzeczowych w postaci dokumentów do badań specjalistycznych w laboratoriach kryminalistycznych Policji, zakańczając procedurę na postanowieniu o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego.Ostatnim i równie ciekawym rozdziałem jak rozdział pierwszy są fałszerstwa dokumentów politycznych, w którym skupimy sie na przedstawieniu historycznych przykładów takich przestępstw dokonanych przez osoby działające w życiu politycznym, ugrupowania polityczne czy rządy państw.W pracy wykorzystano wiele pozycji książkowych, artykułów oraz zamieszczono sporo ciekawych ilustracji, które zachęcają do zagłębiania wybranych zagadnień.
The thesis entitled ‘Document as a forensic trace’ is an attempt to combine the aspect of evolved and established in the forensic technique principles of dealing with documents as traces and material evidence, as well as to show the reality of accomplishments of modern forensic research. Documents are distinctive traces. They are present in people’s life in different areas: at home, school, work, in shops and offices. On everyday bases people use identity documents, payment cards, they sign documents, certificates and time-sheets, make different kinds of written requests, applications, statements of will at hospitals, with a notary public and in banks. The issues of document research has been and shall remain extremely valid as long as authenticity investigations are necessary and until people will be trying to falsify these documents, which is why this topic is the subject of the following thesis.The main purpose of the thesis is to present the most important issues of the forensic research of documents from examination till the opinion of an expert witness. The problem of the research is extremely vast and contains conventional and technical examinations of the documents.The first chapter of the thesis presents the aspects of document forgeries described in the book “The KGB and Soviet disinformation” by LadislavBittman, which exposes the Soviet and KGB’s forgeries made during the Cold War, striking particularly in the government and the politics of the USA.The next chapter presents different concepts of documents, their classification and definitions in various legal areas, in order to eventually explain their significance in criminology,The further chapter refers to document forgeries. This issue shall be discussed in the context of criminology and criminal law. It also focuses on the credibility of documents, falsifications public documents and signatures and economic consequences of the said crimes.The sunsequent chapter discusses forensic traces and their classification, to eventually compare them with language traces. These lead to conclusion, that “every language composition is a forensic trace, regardless of its graphical, phonic or other presentation”.One of the most important actions is securing dry, damp, rotten, torn or burned documents.This chapter also presents methods of collecting and completing comparative materials for forensic research. It also discusses comparative materials for studies of handwriting, typescripts, seals and stamps, as well as acquiring such materials from computers and printers.The following part of the thesis elaborates on methods of forensic research of documents. Such research may be divided into two specialities: the conventional and technical document research. Such division is used by the Central Forensic Laboratory of the Police. In the case of the conventional method, the author of the thesis describes identification of people according to handwriting, with the identification base of individual, highly unique way of writing. This chapter also examines comparative studies of signatures and initials and pathological changes of handwriting. In the case of technical research, the thesis explains approving authenticity of documents, techniques of production of documents and methods of materials used in production. It also elaborates on records which are blurred, deleted, hidden and converted, on imprinted traces of handwriting and on determining the age of the documents.The next stage of the thesis is devoted to proper transfers of material evidence – documents – to specialised research in police forensic laboratories, what finishes the procedure with the evidence admission of expert witness. The last chapter examines the forgeries of political documents, including historical examples of such crimes, committed by persons active in political life, political parties or governments.