Mniejszość węgierska w Transylwanii. Relacje węgiersko-rumuńskie i kwestie tożsamościowe

Praca poświęcona jest sytuacji mniejszości węgierskiej w rumuńskiej Transylwanii, zwanej również Siedmiogrodem. Jest to analiza stosunków węgiersko-rumuńskich zarówno w sferze polityki, jak i codziennych kontaktów międzyetnicznych. Płaszczyzna polityczna obejmuje zarówno bilateralne stosunki na szczeblu międzypaństwowym (np. rozwój idei obywatelstwa węgierskiego dla etnicznych Węgrów poza granicami kraju), jak i wewnętrzne relacje państwa rumuńskiego z mniejszością węgierską (np. spór wokół autonomii Seklerszczyzny czy kontrowersyjne rządy nacjonalistycznego burmistrza Gheorgha Funara w Klużu-Napoce w latach 90. XX w.). Płaszczyzna codziennych kontaktów międzyetnicznych obejmuje węgiersko-rumuńskie relacje na poziomie jednostkowym, proponując perspektywę oddolną - zwykłych obywateli, a nie polityków. Poruszone są takie kwestie jak małżeństwa mieszane, język i etniczność w życiu codziennym – w domu, pracy, na ulicy, itp. Ostatnia część pracy dotyka kwestii osobliwej tożsamości Węgrów w Transylwanii – porusza kwestie skomplikowanych relacji mniejszości węgierskiej z ich „zewnętrzną ojczyzną”, problemów z identyfikacją, przynależnością oraz świadomością narodową. Na koniec przedstawiona jest analiza zjawiska „transylwańskości”, rozumianego jako regionalna i ponad-etniczna kategoria identyfikacyjna.

The paper depicts the situation of the Hungarian minority in Transylvania, region of Romania. It presents the analysis of the Hungarian-Romanian relations, both in the realm of politics and in the everday life. Political sphere includes both bilateral relations at the inter-state level (e.g. development of the idea of double citizenship for ethnic Hungarians beyond the borders) as well as the internal relations between the Romanian state and the Hungarian minority (e.g. dispute over the autonomy of the Seklerland or controversial governance of the Mayor of Cluj-Napoca Gheorghe Funar at the end of the 20th century). The realm of everyday contacts between Hungarians and Romanians is presented from the bottom-up perspective – in the eyes of ordinary citizens, not politicians. The issues of inter-ethnic marriages, the use of language and ethnicity in daily life – at home, at work, on the street, etc. are presented. The last part of the paper is the analysis of the specific identity of Hungarians in Transylvania. It addresses the issues of intricate relations of ethnic Hungarians with their “external homeland” as well as their problems with identity, belonging and national consciousness. Finally, the phenomenon of “Transylvanism” is described – understood in terms of regional and supra-ethnic identification category.