Powtórny przekład dialektu w dramacie: Analiza pięciu polskich tłumaczeń "Pigmaliona" Georgea Bernarda Shaw

Zjawisko ponownego przekładu dzieł literackich stanowi ważną, pełną wyzwań oraz fascynującą część badań nad przekładem. Jeden z aspektów retranslacji stanowi ponowny przekład dramatu. Moją główną intencją było zawężenie tego obszaru prac badawczych wyłącznie do retranslacji dialektu w dziele dramatycznym. Celem ninijeszej pracy jest zatem analiza pięciu polskich tłumaczeń “Pigmaliona” George’a Bernarda Shaw, której efektem jest rozpoznanie i porównanie strategii i technik tłumaczenia dialektu oraz refleksja dotycząca istniejących różnic między tłumaczeniami oraz potencjalnych okoliczności ich powstania. Uwzględnione przeze mnie przekłady są dziełami trzech polskich tłumaczy oraz różnią się formą ich publikacji. Dwa z nich zostały wydane w formie książki, są zatem łatwo dostępne dla czytelników, podczas gdy trzy pozostałe stanowią scenariusze sztuk teatralnych, znajdujące się wyłącznie w zbiorach archiwalnych poszczególnych teatrów. Praca przedstawia analizę porównawczą najstarszego polskiego przekładu “Pigmaliona”, trzech kolejnych opracowań sporządzonych przez jednego tłumacza oraz najnowszego przekładu, wydanego w formie książki.

The phenomenon of retranslation constitutes a compelling, challenging and fascinating part of translational research. Drama translation belongs to one of its aspects. The scope of my study, however, encompasses a narrower concept which is the act of dialect retranslation in dramatic compositions. The aim of this thesis is therefore to analyse five Polish translations of George Bernard Shaw’s “Pygmalion” in order to identify and compare the strategies and techniques of dialect translation as well as to investigate the potential motives behind existing differences. The renderings included in this work were produced by three Polish translators and vary in the publication status. Whereas two of them were published in a form of a book, the remaining three are theatrical scripts, available only in archives of particular theatres. The thesis presents a comparative analysis of the oldest translation, three different editions of the play produced by the same translator, as well as the most recent rendering published in the form of book.