The makeup box : theatrical make tools of the 19th-century actor

Dziewiętnastowieczny aktor był w pełni twórcą swego dzieła to znaczy - roli. Odpowiadał zarówno za interpretację słowa, jak kostium i zewnętrzną przemianę swego ciała. Sztuka charakteryzacji obejmująca makijaż, fryzurę i ogólną transformację cielesną aktora jest tematem tego artykułu. Tekst rozpoczyna się od analizy produktów używanych w charakteryzacji scenicznej. Jeśli na początku XIX wieku typowe aktorskie pudełko na szminki zawierało trzy przegródki (na róż, blansz i czernidło), to sto lat później artyści dysponowali już ogromnym asortymentem fabrycznych kosmetyków i produktów do makijażu i demakijażu dostarczanych m. in. przez niemiecką firmę Leichnera. Inną sprawą jest przebieg typowych i niezbędnych czynności „obróbki twarzy”. Po zabiegach kosmetycznych, upiększających następowały skomplikowane techniki fryzjerskie, perukarskie, a nawet plastyczno-rzeźbiarskie. Sztukowanie nosów, podbródków, policzków, uszu, czoła, łysin było już swoistą technologią „maski”. Wszystkie te czynności zasadzały się na fundamentach ideologicznych, np. bujne męskie owłosienie było kulturowym znakiem (elegancji i powagi), biała kobieca karnacja - znakiem delikatności i szlachetności płci. Sposób modelowania rysów postaci tyleż więc wywodził się z empirycznej obserwacji i „rzeźbienia człowieka” od zewnątrz, ile odzwierciedlał wiedzę antropologiczną, siatkę pojęć estetycznych i aksjologicznych, w jakich rozpatrywano ludzkie istnienie. Na koniec pozostaje jeszcze jedna kwestia: samego aktu charakteryzowania się aktora w garderobie jako rytuału o wieloznacznej wymowie i niebezpiecznych konsekwencjach.