„Fundament pod Polskę naszych marzeń” - związek między rozumieniem metafor a poglądami politycznymi

Niniejsza praca magisterska bada wpływ poglądów politycznych na rozumienie komunikatów metaforycznych.W rozdziale pierwszym opisano podstawowe pojęcia ważne w kontekście niniejszej pracy: komunikację społeczną, konserwatyzm, liberalizm, prawica oraz lewica. Część teoretyczna przynosi omówienie prac poświęconych psychologicznym źródłom poglądów politycznych oraz ich neuropsychologicznym korelatom. Przytoczono również historyczny przegląd teorii o metaforze – wspomniano koncepcje Arystotelesa, ujęcia substytucyjne, porównaniowe oraz interakcyjne. Szczególną uwagę poświęcono podejściu kognitywnemu, gdyż w pracy oparto się na rozumieniu metafory w interpretacji George’a Lakoffa i Marka Johnsona (1988).W badaniu przeprowadzonym w ramach niniejszej pracy zastosowano Kwestionariusz Przekonań Politycznych (Czarnek, Dragon, Szwed, & Wojciszke, 2017). Posłużono się KPP jako narzędziem dostosowanym do kontekstu polskiej sceny politycznej. W pierwszej części eksperymentu wypełniały KPP, co pozwoliło podzielić badanych na konserwatystów i socjalistów. Następnie badani mieli za zadanie zapoznać się z siedmioma wypowiedziami polskich polityków oraz ocenić je na autorskiej skali. W ostatniej części badani – po przeczytaniu artykułu neutralnego politycznie – mieli za zadanie odtworzyć zapamiętane metafory.Założono, iż osoby o konserwatywnych poglądach zapamiętywać mniejszą liczbę wypowiedzi oraz częściej przypisywać politykom lewej strony politycznej wypowiedzi metaforyczne. Kolejna hipoteza głosiła, że ocena komunikatu będzie odmienna w zależności od poglądów politycznych.Analiza statystyczna wykazała istotne korelacje pomiędzy skalami Kwestionariusza Przekonań Politycznych. Nie zaobserwowano jednak istotnych korelacji między skalami z KPP a ocenami wypowiedzi. Oznacza to, iż poglądy polityczne nie miały wpływ na ocenę poszczególnych aspektów wypowiedzi metaforycznych. Zauważono jednak korelację pomiędzy oceną metaforyczności komunikatu a stopniem uznawania danej wypowiedzi za metaforyczną, jej walorami estetycznymi oraz uznaniem, iż dana wypowiedź wpasowuje się w retorykę obecną w polskiej polityce, co może dostarczyć interesujących wniosków w kontekście politolingwistyki. Zauważono również istotną korelację w przypadku przypomnienia sobie dwóch nośników między poziomem antyinterwencjonizmu i ksenofobii.

The thesis investigates the influence of political beliefs on metaphor comprehension. In the first chapter the fundamental terms that are relevant as regards the thesis are discussed: social communication, conservatism, liberalism, the left, and the right. The theoretical part brings forward an overview of papers devoted to psychological bases of political beliefs and their neuropsychological correlates. Also, different approaches towards the metaphor were outlined: Aristotelian concepts, the substitution theory of metaphor, the comparison theory, and the interaction theory. A special attention was given to cognitive linguistics because the thesis relied on the theory of George Lakoff and Mark Johnson (1988). In the experiment carried out as a part of this study Political Beliefs Questionnaire (Czarnek, Dragon, Szwed, & Wojciszke, 2017) was used. The KPP questionnaire was used because it is adjusted to the Polish political scene. In the first part of the study the participants were asked to fill out the questionnaire which divided them into conservatists and socialists. Then they had to read seven different utterances of Polish politicians and rate them on a scale provided by the author. In the last part of the study, having read an article that did not contain political references, the participants were asked to write down the metaphors they managed to remember. It was supposed that conservatists would remember less metaphors and more often think that left-wing politicians use metaphors in communication. Another hypothesis presumed that the grade of an utterance will vary depending on political beliefs.The statistical analysis showed a correlation between the scales of Political Beliefs Questionnaire. However, no correlations were observed as regards the scales of Political Beliefs Questionnaire and the assessment of the utterances. This means that the participants assessed the utterances irrespective of their political beliefs. Still, a correlation between metaphor comprehension and the degree to which an utterance was perceived as metaphorical, the aesthetic value, and the level of how an utterance fits with the style of rhetoric in Poland was observed. This can be relevant as regards the language of politics. Further, in two out of seven vehicles, a correlation between remembering them and the level of antyinterventionism and xenophobia was observed.