Poznawcze uwarunkowania twórczości: Rola aktualizowania zawartości pamięci roboczej w twórczości

The concept of creativity refers to both creative products and creative process. The primary purpose of this study is to consider the role of updating and monitoring working memory representations in the creative process. Students and graduates (N=44) completed an intelligence test, tests of convergent and divergent thinking, as well as a computer task, checking their ability of updating. The results provided evidence for positive correlation between convergent and divergent thinking, however this relationship seems to be caused only by the fluency, not the flexibility of thinking. Additionally, a positive correlation has been found between intelligence and convergent thinking. Interestingly, a superficially positive correlation between intelligence and divergent thinking occurred, however neither fluency nor flexibility of thinking have shown a direct relationship with intelligence after excluding their common variance. Finally, updating turned out to be positively correlated with both convergent thinking and the flexibility of thinking.

Pojęcie twórczości odnosi się zarówno do wytworów człowieka, jak i procesów towarzyszących ich powstawaniu. Procesy te wydają się mieć wiele wspólnego z procesami poznawczymi, co stanowi przedmiot zainteresowania niniejszej pracy. Jej głównym celem było sprawdzenie, czy istnieje związek pomiędzy predyspozycjami twórczymi różnego typu a zdolnością aktualizowania i monitorowania zawartości pamięci roboczej (updating). W przeprowadzonym badaniu zadaniem uczestników było rozwiązanie testu inteligencji, testu myślenia konwergencyjnego oraz testu myślenia dywergencyjnego, a także wykonanie komputerowego zadania, sprawdzającego zdolność aktualizowania i monitorowania zawartości pamięci roboczej. Wyniki analizy statystycznej pozwoliły zaobserwować pozytywną korelację pomiędzy myśleniem konwergencyjnym i dywergencyjnym, przy czym związek ten wydaje się wynikać jedynie z płynności, a nie giętkości myślenia. Odnotowano również pozytywną korelację pomiędzy inteligencją i myśleniem konwergencyjnym, a także pozornie pozytywną korelację pomiędzy inteligencją a myśleniem dywergencyjnym – płynność i giętkość myślenia nie posiadały bowiem bezpośredniego związku z inteligencją po wykluczeniu ich wspólnej wariancji. Zdolność aktualizowania i monitorowania zawartości pamięci roboczej okazała się natomiast pozytywnie skorelowana z myśleniem konwergencyjnym oraz giętkością myślenia.