Kto ma głos w sprawie rozszerzenia Unii Europejskiej? Krytyczne spojrzenie na debatę dotyczącą rozszerzenia wspólnoty w kierunku Północnej Macedonii pomiędzy 2004 a 2019 rokiem

Kiedyś uważany za najpotężniejsze narzędzie polityki zagranicznej Unii Europejskiej, rozszerzenie, czyli przystąpienie nowych członków do UE, straciło na popularności wśród europeistów/ europeistek i opinii publicznej. Ta zmiana najbardziej dotknęła sześć państw Bałkan Zachodnich, które na akcesję do Unii czekają od wielu lat. Spowalnianie procesów akcesyjnych spotkało się z krytyką, a samej Unii zarzucano utratę wiarygodności i sprawczości w rejonie. W ślad za krytyką w 2018 roku Komisja Europejska przedstawiała długo wyczekiwan "wiarygodna perspektywa rozszerzenia dla Bałkanów Zachodnich". Dokument został szczególnie entuzjastycznie przyjęty przez nowo wybrany rząd Republiki Północnej Macedonii, który od tego czasu jest powszechnie doceniany za proaktywną, proeuropejską postawę i nastawioną na rozwiązania politykę zagraniczną. Dodatkowo, zakończenie wieloletniego sporu z Grecją o nazwę państwa otworzyło Macedonii drogę do członkostwa w NATO i nadzieję na otwarcie negocjacji dot. akcesji do Unii.Celem tej pracy jest przyjrzenie się unijnemu dyskursowi względem rozszerzenia wspólnoty o Bałkany Zachodnie, a w szczególności najdłużej oczekującemu kandydatowi – Republice Północnej Macedonii. Dogłębna analiza dyskursu akcesyjnego i dyskusji wokół Republiki Północnej Macedonii, obecnych w Parlamencie Europejskim pozwoli wyjaśnić dlaczego akcesja utknęła na 15 lat. Aby zrozumieć dynamikę i mechanizmy unijnej polityki akcesyjnej zostało zastosowane krytyczne i konstruktywistyczne podejście do parlamentarnego dyskursu i analizy debat ostatnich trzech kadencji europarlamentu. Przyjrzenie się tej rzadko zgłębianej instytucji pozwoli na realne zrozumienie zmian w podejściu do poszerzania Unii o kolejne państwa i do sąsiadującego z Unią regionu Bałkan Zachodnich.

Once considered the most powerful foreign policy tool of the European Union, enlargement has lost its popularity among Europeanists and the general EU public alike over recent years. Instead, enlargement fatigue has taken hold throughout Europe. This comes at the expense of the six Western Balkan states which have been waiting to access the European Union for many years now. By stalling the process, the EU had been faced with criticism for a lack of credibility and of capacities until in 2018 the Commission presented a long-awaited “credible enlargement perspective for the Western Balkans”. The new strategy was particularly welcomed by a newly installed North Macedonian government which has since been praised internationally for its pro-active, pro-European and solution-oriented approach to foreign policy. The conclusion of a long-standing name dispute with Greece has opened the gates to NATO membership for the country and is hoped to mark the beginning of EU accession negotiations any moment. This thesis aims to get behind the EU discourse on enlargement towards the Western Balkans and particularly towards the longest waiting candidate, North Macedonia, a region perceived in the EU with many reservations. A detailed analysis of the assessment of North Macedonia in the European Parliament will give insights into why accession has been stalled for 15 years. In order to understand the dynamic and mechanisms of EU enlargement policy, this thesis uses a critical, constructivist approach to parliamentary discourse and analyses debates between 2005 and 2019 in the European Parliament. A close look at this under-researched institution will allow to make sense of changes and occurrences in the approach of the EU to enlargement and to the Western Balkans as a neighbouring region. The research looks at patterns in debate embedded in the general European context of the corresponding term and by this will contribute to the growing body of literature interested in the contestation of national and European foreign policy discourses at EU level.